Τι σημαίνει φιλότιμο;

Ετυμολογικά το φιλότιμο προέρχεται απότο αρχαίο ελληνικό φιλότιμον που έχει σαν ρίζα τη σύνθεση των λέξεων φιλέω + τιμή

φιλότιμο < αρχαία ελληνική φιλότιμον, ουδέτερο του φιλότιμος < φιλέω + τιμή

Το φιλότιμο είναι ένα ελληνικό ουσιαστικό, το οποίο είναι σχεδόν αδύνατο να μεταφραστεί επαρκώς σε άλλη γλώσσα, δεδομένου ότι περιγράφει μια σύνθετη σειρά των αρετών. Στην απλούστερη μορφή του ουσιαστικού θα λέγαμε ότι σημαίνει την ιδιότητα του "φίλου της τιμής", αυτού που "κάνει καλό".  

Παρόλα αυτά το φιλότιμο εμπερικλείεει πάρα πολλές έννοιες μέσα του. Είναι η αξιοπρέπεια, τιμή, περηφάνια, καλώς εννοούμενος εγωισμός, το χαρακτηριστικό εκείνου που είναι συχνά υπέρ το δέον συνεπής προς τις υποχρεώσεις του, που πρόθυμα εκτελεί τα καθήκοντά του, με ευσυνειδησία, εκείνου που δεν θέλει να δίνει δικαιώματα να θιγεί η τιμή και η υπόληψή του (αυτός που αγαπά δηλαδή είναι φίλος με την τιμή, με τις αξίες του, με την τιμιότητα του άρα προσπαθεί να είναι συνεπής με την τιμή του με ότι τιμά). 

Φιλότιμο είναι η αίσθηση του να θέλεις να προσφέρεις αρκετά για την οικογένειά σου και την κοινωνία. Εκφράζεται με πράξεις γενναιοδωρίας και αυτοθυσίας, χωρίς να αναμένεται τίποτα για αντάλλαγμα. Με άλλα λόγια φιλότιμο είναι η ικανοποίηση του να δίνεις, χωρίς να παίρνεις.

Το φιλότιμο θεωρείται ότι είναι η υψηλότερη από όλες τις ελληνικές αρετές που καθορίζει και ρυθμίζει το πώς κάποιος θα πρέπει να συμπεριφέρονται με την οικογένειά τους και τις κοινωνικές ομάδες. Φιλότιμο σε έναν Έλληνα είναι ουσιαστικά ένας τρόπος ζωής.

Τα παιδιά λέγεται ότι έχουν φιλότιμο όταν εμφανιστεί άνευ όρων αγάπη και σεβασμός προς τους γονείς, τους παππούδες και τους φίλους τους. Πρόκειται για την εκτίμηση και το θαυμασμό για την κληρονομιά και τους προγόνους. Εδώ το φιλότιμο έχει την έννοια τηςτιμής και της υπερηφάνειας.

Ιστορικά οι Έλληνες έχουν δείξει πάμπολλες φορές το φιλότιμό τους. Στη σύγχρονη ιστορία, κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι ισχυροί δεσμοί που διαμορφώθηκαν μεταξύ Ελλήνων και ξένων εξακολουθούν να υπάρχουν σε περιοχές όπως το νησίτης Κρήτης, όπου οι ντόπιοι διακινδύνευαν τη ζωή τους για να κρύψουν σε καταφύγια Αυστραλους και Βρετανούς στρατιώτες από τις κατοχικές δυνάμεις των Ναζί. Οι ντόπιοι θεώρησαν καθήκον να τους βοηθήσουν. Το φιλότιμο τους, τους προέτρεψε για αυτήν την ηρωική πράξη, χωρίς να υπολογίζουν πως αν συλλαμβάνοντας, θα κινδύνευαν με εκτελεστικό απόσπασμα. Εδώ φιλότιμο είναι η αυτοθυσία για τον άλλον.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν παραδείγματα του πόσο περίπλοκη και ισχυρή είναι αυτή η λέξη είναι πραγματικά και πόσα διαφορετικά συναισθήματα που μπορεί να προκαλέσει. Δεν είναι τυχαίο ότι καμιά ξένη γλώσσα δεν μπορεί να υιοθετήσει τον όρο φιλότιμο. Όπως εξήγησε και ο αρχαίος φιλόσοφος Θαλής ο Μιλήσιος: "Το φιλότιμο για τον Έλληνα είναι σαν την αναπνοή. Ένας Έλληνας δεν είναι Έλληνας χωρίς αυτό. Αυτός θα μπορούσε κάλλιστα να μην είναι ζωντανός".

Για το e-didaskalia.blogspot.gr
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Φιλόλογος

ΤΑ ΕΠΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ....

Ta 7 thavmata(cosmos11.com) from milonitsa

17 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1944 «Το μπλόκο της Κοκκινιάς»

Ετσι το γράφει στην ιστορία. Σαν ένα από τα πιο μαρτυρικά γεγονότα στη διάρκεια της απελευθερωτικής πάλης του λαού μας από τη φασιστική - ναζιστική κατοχή,«Μπλόκο της Κοκκινιάς». Ας δούμε σε συντομία τα τραγικά εκείνα γεγονότα, που επίσης αποκαλύπτουν την αγαστή συνεργασία του ντόπιου καθεστώτος και των δολοφονικών οργάνων του με τους γερμανούς κατακτητές.

Εβδομήντα χρόνια πριν, σαν σήμερα, το αίμα 315 πατριωτών πότισε τη «Μάντρα της Κοκκινιάς». Ηταν χαράματα Παρασκευής. Πριν ακόμα φέξει το πρώτο φως του ήλιου, η προσφυγούπολη, εργατομάνα Κοκκινιά βρέθηκε κυκλωμένη απ' όλες τις μεριές. Γερμανοί και γερμανοτσολιάδες ρίχνονται με λύσσα να εκδικηθούν το λαό της που στάθηκε πρωτοπόρος στον αγώνα για τη ματαίωση της επιστράτευσης.

Μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρόμου που επιτείνονταν από τους αναρίθμητους πυροβολισμούς και τις εκρήξεις χειροβομβίδων και την απειλή της «επιτόπου επέλασης» μάζεψαν όλους τους άνδρες δεκατεσσάρων έως εξήντα ετών. Σύνολο 20 χιλιάδες περίπου στην Πλατεία Οσίας Ξένης. Κι ύστερα άρχισαν τα ομαδικά βασανιστήρια, οι ταπεινώσεις και οι εκτελέσεις. Από τους συγκεντρωμένους στην Πλατεία οι μασκοφόροι διάλεξαν πολλές δεκάδες παλικάρια, που εκτελέστηκαν από τους ταγματασφαλίτες στη ματωμένη μάντρα, μπροστά στα μάτια των δικών τους.

Με ξυλοδαρμούς, κλοτσιές, χτυπήματα με τους υποκόπανους των όπλων, με πρωταγωνιστή τον διαβόητο Πλυτζανόπουλο, οδηγήθηκαν 76 πατριώτες, μαζί και η ηρωίδα Διαμάντω, και εκτελέστηκαν στη «Μάντρα», 50 άλλοι εκτελέστηκαν σε μια άλλη «μάντρα» στα Αρμένικα, 40 κάηκαν στο «Σχιστό» και άλλοι δολοφονήθηκαν στους δρόμους και στα σπίτια τους.

Οκτώ χιλιάδες έκλεισαν στο Χαϊδάρι και απ' αυτούς 1.000 σύρθηκαν στα κάτεργα της Γερμανίας όμηροι, απ' όπου πολλοί δε γύρισαν ποτέ. Συνολικά 315 ήταν τα θύματα θηριωδίας του Μπλόκου της Κοκκινιάς.

Ομως, οι ηρωικοί νεκροί της Κοκκινιάς έμελλε να σταθούν για άλλη μια φορά μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα, όταν το Μάρτη του 1947 το Γ` Δικαστήριο δοσιλόγων αθώωσε τους προδότες εγκληματίες Πλυτζανόπουλο και Σγούρο (πρωταγωνιστές της σφαγής)! Ο Πλυτζανόπουλος έγινε υποστράτηγος του κυβερνητικού στρατού και ο ανεψιός του έγινε δήμαρχος Κοκκινιάς απ' τη χούντα.

Στην απολογία του στο Β` Δικαστήριο δοσιλόγων ο Ν. Μπουραντάς είπε κυνικά: «Εγώ τρώγω ένα ξεροκόμματο βουτηγμένο στο αίμα! Αλλά ρέει στις φλέβες μου άφθονο ελληνικό αίμα». Αναφερόμενος στο Μπλόκο της Κοκκινιάς ο ίδιος είπε ότι πήγε με το μηχανοκίνητο και την ξεκαθάρισε και «διευκόλυνε το έργο της Ειδικής και των Ταγμάτων που πήγαν την άλλη μέρα»...

 

 

ΤΑ ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ - ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

 

17 Αυγούστου 1944. Λίγο μετά τις 2.00 τα ξημερώματα, δεκάδες γερμανικά οχήματα, καμιόνια, μοτοσυκλέτες, μπλοκάρουν όλους τους δρόμους που οδηγούν στον Πειραιά, περικυκλώνοντας όλες τις περιοχές γύρω από την Κοκκινιά. Μανιάτικα, Κερατσίνι, Κορυδαλλός, Ρέντη, Δαφνί, Αιγάλεω, Φάληρο. Ώσπου να λήξει η απαγόρευση της κυκλοφορίας, ισχυρές, πάνοπλες γερμανικές δυνάμεις έχουν δημιουργήσει ασφυκτικό κλοιό γύρω από την πόλη. Την επιχείρηση των ναζί συνδράμουν εκατοντάδες Έλληνες συνεργάτες τους, γερμανοτσολιάδες και ταγματασφαλίτες, με προεξέχον το μηχανοκίνητο τάγμα του δωσίλογου Νίκου Μπουραντά.

Μετά τις 6.00 το πρωί, σε όλες τις γειτονιές αντηχούν τα χωνιά των ταγματασφαλιτών: «Προσοχή- προσοχή! Σας ομιλούν τα τάγματα ασφαλείας. Όλοι οι άντρες 14 έως 60 ετών να πάνε στην πλατεία της Οσίας Ξένης διά έλεγχο ταυτοτήτων. Όσοι εντοπίζονται στα σπίτια τους θα τουφεκίζονται επί τόπου».

Μικρές ομάδες ανδρών και γυναικών του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ επιχειρούν από νωρίς να σπάσουν το μπλόκο. Όσοι δεν έπεσαν στη μάχη, είτε συνελήφθησαν είτε εκτελέστηκαν επί τόπου. Γερμανικές μονάδες μαζί με ταγματασφαλίτες εισβάλλουν στα σπίτια σπάζοντας με τους υποκόπανους των όπλων τις πόρτες και τα παράθυρα, βρίζοντας και χτυπώντας αδιακρίτως, ενώ σέρνουν στην πλατεία όσους άνδρες συλλαμβάνουν. Όσοι δεν υπάκουσαν, εκτελέστηκαν μπροστά στις οικογένειές τους.

«Ξεκινήσαμε νωρίς το πρωί από την Αγιά Σοφιά προς τον Πειραιά να πάμε στο μαγαζί του πατέρα μου. Όμως όλοι οι δρόμοι ήταν μπλοκαρισμένοι από Γερμανούς και ταγματασφαλίτες, με τέτοιον τρόπο, που οδηγούσαν στην εκκλησία της Οσίας Ξένης στην Κοκκινιά», θυμάται ο Βαγγέλης Ταβουλάρης, ιδρυτικό μέλος της ΕΠΟΝ Αγίας Σοφίας.

Γύρω στις 8.00, στην πλατεία της Οσίας Ξένης, και στους πέριξ δρόμους επικρατεί το αδιαχώρητο. Περισσότεροι από 25.000 ανθρώπους βρίσκονται στο σημείο. Η εντολή είναι να χωριστούν στην πλατεία ανά πεντάδες και με κενά μεταξύ τους, ώστε να γίνει πιο εύκολο το έργο των χαφιέδων με τις μαύρες κουκούλες, οι οποίοι έφτασαν στην πλατεία με γερμανικά καμιόνια.

«Φτάσαμε στην πλατεία και μας έβαλαν να παραταχθούμε σε σειρά. Εκεί είδαμε έναν γείτονά μας και φίλο του πατέρα μου, με στολή των ταγμάτων ασφαλείας. Όταν ο πατέρας μου τον γνώρισε τον φώναξε ώστε να μας βοηθήσει. Η αντίδρασή του ήταν να τον βρίσει και να τον κλωτσήσει». προσθέτει.

«Όλοι στα γόνατα» ακούστηκε από τον επικεφαλής των ταγμάτων ασφαλείας. Η ζέστη αφόρητη κάτω από τον αυγουστιάτικο ήλιο, με πολλούς να λιποθυμούν. Λίγες γυναίκες και παιδιά καταφέρνουν να σπάσουν την περιφρούρηση και να πλησιάσουν τους κρατούμενους με μια κανάτα νερό. Άλλες στην προσπάθειά τους ξυλοκοπούνται και κακοποιούνται. Στο μεταξύ, οι κουκουλοφόροι έχουν πιάσει δουλειά. Περιφέρονται ανάμεσα στους κρατούμενους και υποδεικνύουν στους Γερμανούς, αγωνιστές, κομμουνιστές και μη, προς εκτέλεση. Εκείνοι τους οδηγούν στη μάντρα ενός ταπητουργείου, στη συμβολή των οδών Κιλικίας και Θειρών, στον τόπο της εκτέλεσης. Κάθε λίγο, οι ριπές του πολυβόλου σπάνε τη βουβαμάρα του φόβου και της απελπισίας.

Η στάση, όμως, πολλών αγωνιστών ανύψωνε το φρόνημα των κρατουμένων. Τη στιγμή που ο χαφιές Κοκκινιώτης, Μπατράνης, πλησιάζει μέσα στο πλήθος τον λοχαγό του ΕΛΑΣ Αποστόλη Χατζηβασιλείου, τον κοιτάει και ειρωνικά του λέει «τα σέβη μου λοχαγέ». Οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και τον βασάνισαν άγρια ώστε να υποδείξει τους συντρόφους του. Ημιλιπόθυμος από τον σκληρό βασανισμό τού φώναξε: «Ψηλά το κεφάλι, μη φοβάστε! Δεν θα προδώσω κανέναν». Είναι χαρακτηριστικό πως, την ύστατη στιγμή, οι ταγματασφαλίτες ζητούσαν από τους εκτελεσθέντες να προδώσουν, με αντάλλαγμα ακόμα και τη ζωή τους, κανείς δεν λύγισε.

Κατά τη διάρκεια των εκτελέσεων, ομάδα ΕΛΑΣιτών κρύβεται σε σπίτια στο βόρειο τμήμα της πόλης, στη συνοικία του 4ου Καραβά. Επικεφαλής της ομάδας είναι η αντάρτισσα Διαμάντω Κουμπάκη. Οι Γερμανοί και οι συνεργάτες τους, αναζητώντας την Κουμπάκη, βάζουν φωτιά σε όλα τα σπίτια, με τη συνοικία να καίγεται ολοσχερώς. Έκτοτε η περιοχή ονομάζεται Καμμένα. Λίγο μετά, το κρησφύγετο της Κουμπάκη στη Νεάπολη αποκαλύπτεται, και η ξακουστή ΕΛΑΣίτισσα συλλαμβάνεται και κακοποιείται. Τη στιγμή που οι φρουροί την οδηγούν στη μάντρα εκείνη φωνάζει «Προδότες σαν κι εσάς εγώ έφαγα 65!». Λίγο πριν εκτελεστεί λέει κατάμουτρα στους φασίστες και τους δωσίλογους: «Θα σας εκδικηθούν». Άλλη μία αγωνίστρια βρέθηκε νεκρή από τα ναζιστικά πυρά, η Αθηνά Μαύρου.

Την ίδια στιγμή, μια μικρή ομάδα ανταρτών υπό τον Θ. Μαύρο καταφέρνει να σπάσει το μπλόκο και να ξεφύγει, μετά από γενναία μάχη. Ο Μαύρος δεν τα κατάφερε.

Λίγο μετά το μεσημέρι οι εκτελέσεις σταμάτησαν. Στη μάντρα, τα πτώματα, σωρός το ένα πάνω στο άλλο, κείτονται στο αίμα που έχει δημιουργήσει ένα παχύ στρώμα. «Ό,τι βρείτε δικό σας» λέει ο επικεφαλής των Γερμανών στους κουκουλοφόρους χαφιέδες, οι οποίοι σπεύδουν και σκυλεύουν τα πτώματα. Τα γερμανικά πολυβόλα εκτελούν και τους ίδιους.

Μετά τις 6.00 το απόγευμα, οι Γερμανοί ξεδιαλέγουν 8.000 άντρες, τους χωρίζουν σε φάλαγγα ανά τετράδες, και ξεκινάει μια μεγάλη πομπή προς τις φυλακές του Χαϊδαρίου. Η λεωφόρος Π. Ράλλη, γεμάτη από ένα ανθρώπινο ποτάμι. Μπροστά οι όμηροι, πίσω γυναίκες, προσπαθούν να πλησιάσουν, να δώσουν νερό, ψωμί, τσιγάρα στους άνδρες, στους γιους και στους αδερφούς τους. Μετά από πυρά των Γερμανών, χάνουν επαφή. Από όσους μεταφέρθηκαν στο Χαϊδάρι, 1.800, θα οδηγηθούν την επόμενη μέρα στο Ρουφ και από εκεί στα γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μαχνάιμ, Μπούχενβαλντ, Νταχάου, Άουσβιτς, Μπίπλις.

Περισσότεροι από 150 ήταν οι νεκροί της Κοκκινιάς στις 17 Αυγούστου του '44. 72 άνδρες και γυναίκες εκτελέστηκαν στη μάντρα του μπλόκου, ενώ άλλοι 46 εκτελέστηκαν στα Καμένα, στην οδό Ακροπόλεως. Δεκάδες εκείνοι που εκτελέστηκαν στα σπίτια τους ή έπεσαν στις μάχες. Στον θλιβερό απολογισμό προστίθενται και οι εκατοντάδες άνδρες που χάθηκαν στα στρατόπεδα. Άλλοι 8 έπεσαν από γερμανικά πολυβόλα 40 ημέρες μετά, στη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης στο ίδιο σημείο, στον ναό της Οσίας Ξένης.

 

Γιατί η Κοκκινιά;

 

Η πόλη της Κοκκινιάς υπήρξε από την πρώτη στιγμή προπύργιο της αντίστασης. Το προσωνύμιο «μικρή Μόσχα» δεν είχε δοθεί τυχαία. Οι κάτοικοι της Κοκκινιάς ήταν πρόσφυγες, με το συντριπτικό κομμάτι τους να αποτελεί την ενεργό εργατική τάξη, παίζοντας πρωταγωνιστικό ρόλο στις εργατικές κινητοποιήσεις και στις απεργίες, στην πρώτη φάση της αντίστασης. Είναι χαρακτηριστικό πως το ΕΑΜ Κοκκινιάς ήταν η ισχυρότερη και μαζικότερη οργάνωση, σε όλο τον Πειραιά, από τις ισχυρότερες στην Αθήνα. Επιπλέον, η Επιτροπή Αλληλεγγύης του ΕΑΜ είχε καταφέρει να δημιουργήσει ένα συγκροτημένο δίκτυο, σώζοντας από την πείνα εκατοντάδες κατοίκους, ενώ παράλληλα διοργάνωνε σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις. Έτσι, η αντίσταση ρίζωσε βαθιά στη λαϊκή συνείδηση των κατοίκων της Κοκκινιάς, δημιούργησε ένα πλατύ ρεύμα υποστήριξης, μέσω της ιδεολογικής του επιρροής, καθιστώντας με αυτό τον τρόπο την Κοκκινιά σε κόμβο για την αντίσταση στις πόλεις.

Είχε προηγηθεί η μάχη της Κοκκινιάς στις 7 του Μάρτη. Επρόκειτο για την πρώτη μάχη σε πόλη, ανάμεσα στους κατακτητές και τους αντάρτες. Τις μέρες που ακολούθησαν την επιδρομή των ναζί και της χωροφυλακής στην πόλη, ο λαϊκός παράγοντας λειτούργησε συμπληρωματικά του οργανωμένου τμήματος του ΕΛΑΣ, με συλλαλητήρια, απεργία και με συμμετοχή στις ένοπλες μάχες. Μια μάχη που έληξε με ήττα των γερμανικών δυνάμεων, αφού η αντίσταση των ανταρτών και των κατοίκων ήταν κυριολεκτικά ηρωική. Σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς, η κτηνωδία του μπλόκου αποτελούσε μέρος των αντιποίνων για την ντροπιαστική ήττα που υπέστησαν οι Γερμανοί τον Μάρτη. Στις 15 Αυγούστου, επιχειρήθηκε από τα γερμανικά στρατεύματα να εισβάλλουν στην πόλη, μέσα από τα Μανιάτικα. Η επίθεση αναχαιτίστηκε, με σημαντικές απώλειες για τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Επιπλέον, είχαν προηγηθεί μπλόκα σε Καισαριανή, Καλλιθέα, Ταύρο, Δουργούτι και σε άλλες συνοικίες. Έτσι, για μεγάλο διάστημα, η Κοκκινιά βρισκόταν σε συνεχή επιφυλακή.

Οι ηρωικές σελίδες που γράφτηκαν στην Κοκκινιά, τη «φωλιά της αντίστασης», συνεχίζουν να εμπνέουν τον λαό για τις μεγάλες νίκες που έρχονται. Δυστυχώς σήμερα, στις συνοικίες της θυσίας και της αντίστασης, οι απόγονοι των «Μπουραντάδων» επιθυμούν την επιστροφή σε εκείνες τις ημέρες, επιχειρώντας να τρομοκρατήσουν αγωνιστές, μετανάστες και δημοκρατικούς πολίτες. Η συλλογική μνήμη του λαού της Κοκκινιάς (σήμερα παλιά Κοκκινιά, Νίκαια, Κορυδαλλός) θα στείλει σαφές μήνυμα: Στις συνοικίες της αντίστασης, του αγώνα και της θυσίας, δεν χωράνε νεοναζί και σύγχρονοι ταγματασφαλίτες.

 

Οι 7 θαυματουργ​ές εικόνες της Παναγίας στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίο​υ.

Παναγία Βηματάρισσα

Εκτός από το ιστορικό και καλλιτεχνικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, οι θρησκευτικές εικόνες είναι και αντικείμενα λατρείας, αφού σε αυτές φανερώνεται η υπόσταση των εικονιζομένων προσώπων. Κατά συνέπεια η δύναμη της εικόνας πηγάζει από την χάρη του εικονιζομένου, η οποία με την σειρά της προέρχεται από τον Θεό. Αν και όλες οι εικόνες αντανακλούν χάρη, κάποιες θεωρούνται θαυματουργές, διότι η χάρη τους υπήρξε κάποτε εναργέστερη, και μάλιστα σε περιπτώσεις μεγάλης ανάγκης των πιστών η αντιθέτως ύβρεως, οπότε η χάρη μετετράπη σε τιμωρία.

Μεταξύ των πολλών θαυματουργών εικόνων που φυλάσσονται στις αγιορειτικές μονές οι περισσότερες ανήκουν ασφαλώς στην Θεοτόκο, δεδομένης της ιδιαίτερης σχέσεως του Άθωνα με την Παναγία. Η Μονή Βατοπαιδίου κατέχει τον μεγαλύτερο αριθμό εικόνων της Θεοτόκου, οι οποίες είναι γνωστές με διάφορες ονομασίες.

Η Παναγία η Βηματάρισσα η Κτητόρισσα είναι η «εφέστιος» εικόνα της Μονής Βατοπαιδίου και είναι τοποθετημένη στο σύνθρονο του Ιερού Βήματος του καθολικού της Μονής. Κατά την παράδοση, ο Αρκάδιος, γιος του Μεγάλου Θεοδοσίου του αυτοκράτορα, ευρισκόμενος σε ναυάγιο, μεταφέρθηκε στην στεριά κάτω από μία βάτο, με θαυματουργική επέμβαση της Θεοτόκου, στην περιοχή όπου αργότερα θα κτιζόταν η Μονή Βατοπαιδίου, και εκεί βρήκε αυτήν την εικόνα της Παναγίας.Με την εικόνα αυτή σχετίζεται ένα θαύμα που έγινε τον 10ο αιώνα. Όταν Άραβες πειρατές επέδραμαν στην Μονή, ο ιεροδιάκονος Σάββας πρόλαβε και έριξε την εικόνα της Παναγίας στο πηγάδι του Ιερού Βήματος μαζί με τον σταυρό του Μεγάλου Κωνσταντίνου και μία λαμπάδα αναμμένη που πάντοτε έκαιγε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας. Δεν πρόλαβε όμως ο ίδιος να διασωθεί, γιατί οι πειρατές τον συνέλαβαν και τον πούλησαν αιχμάλωτο στην Κρήτη. Όταν μετά εβδομήντα χρόνια ελευθερώθηκε η Κρήτη από τους πειρατές, επί Νικηφόρου Φωκά του αυτοκράτορα, ελευθερώθηκε και ο όσιος Σάββας και επέστρεψε υπέργηρος στην Μονή. Εκεί υπέδειξε στον τότε ηγούμενο της Μονής Νικόλαο να ανοίξουν το πηγάδι, όπου – ω του θαύματος! – βρήκαν την εικόνα και τον σταυρό όρθια πάνω στο νερό και την λαμπάδα αναμμένη, όπως την είχε ανάψει πριν από εβδομήντα χρόνια! Συνέβη δηλαδή διπλό θαύμα· τα ιερά αντικείμενα που είχαν πέσει μέσα στο νερό δεν καταστράφηκαν, από θαύμα και πρόνοια της Παναγίας, και η λαμπάδα έκαιγε εβδομήντα χρόνια χωρίς να εξαντλήται!Έκτοτε εις ανάμνησιν του θαύματος, ψάλλεται Παρακλητικός Κανόνας προς την Υπεραγία Θεοτόκο κάθε Δευτέρα απόγευμα, και κάθε Τρίτη τελείται στο καθολικό Θεία Λειτουργία, ενώ σε όλες τις λιτανείες της Μονής πρωτοστατεί αυτή η εικόνα της Παναγίας. Εορτάζεται ιδιαίτερα την Τρίτη της Διακαινησίμου, όπου και γίνεται μεγάλη λιτανεία γύρω από την Μονή προς τιμή της εικόνας.

Παναγία Παραμυθία

Παλιά υπήρχε η συνήθεια, βγαίνοντας οι πατέρες από το καθολικό να ασπάζονται αυτή την εικόνα και ο ηγούμενος να παραδίδει τα κλειδιά της μονής στον θυρωρό. Η παράδοση αναφέρει ότι μία μέρα στα βυζαντινά ακόμη χρόνια, δίνοντας ο ηχούμενος στον θυρωρό τα κλειδιά άκουσε τα εξής λόγια από την εικόνα: “Μη ανοίγετε σήμερα τις πύλες της μονής, αλλά ανεβείτε στα τείχη και διώξτε τους πειρατές”. Η φωνή επανέλαβε για δεύτερη φορά τα ίδια λόγια. Στρέφοντας το βλέμμα του προς τα εκεί ο ηγούμενος είδε το βρέφος να απλώνει το χέρι τους και να σκεπάζει το στόμα της μητέρας του λέγοντας: “Μη μεριμνάς Μητέρα, γι᾽ αυτούς τους αμαρτωλούς. Άφησέ τους να τιμωρηθούν από τους πειρατές, τους αξίζει”. Αλλά η Παναγία πιάνοντας το χέρι του Χριστού και στρέφοντας ελαφρά το κεφάλι επανέλαβε τα ίδια λόγια. Οι μοναχοί αμέσως έτρεξαν στα τείχη και διαπίστωσαν ότι πειρατές είχαν περικυκλώσει την μονή και περίμεναν το άνοιγμα της πύλης για να την λεηλατήσουν. Εξ αιτίας όμως της θαυματουργής επεμβάσεως της Παναγίας η μονή σώθηκε. Η εικόνα έκτοτε διατήρησε τις τελευταίες κινήσεις των θείων προσώπων.

Παναγία Ἐσφαγμένη

Η θαυματουργή αυτή εικόνα είναι τοιχογραφία του 14ου αιώνα και βρίσκεται στον νάρθηκα του παρεκκλησίου του Αγίου Δημητρίου, το οποίο είναι ενσωματωμένο εις το Καθολικόν της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.

Από το “Προσκυνητάριον του Βατοπαιδίου” εις το κεφάλαιον “Περί της ιεράς Εικόνος της Εσφαγμένης και του παρ’ αυτής εξαισίου τερατουργήματος” μαθαίνουμε το ιστορικό: Ένας ιεροδιάκονος και εκκλησιάρχης του καθολικού, λόγω του διακονήματός του, έφθανε στην τράπεζα κάθε μέρα με καθυστέρηση. Κάποτε ο τραπεζάρης αρνήθηκε να του δώσει φαγητό λόγω της καθυστερήσεως. Ο ιεροδιάκονος αγανακτισμένος επέστρεψε στον ναό και είπε τα εξής μπροστά στην εικόνα: “Μέχρι πότε θα σε υπηρετώ και θα κοπιάζω κι εσύ δεν θα μεριμνάς ούτε για την τροφή μου;” Και παίρνοντας ένα μαχαίρι το κτύπησε στο πρόσωπο της Παναγίας, από το οποίο, σαν να ήταν ζωντανό, άρχισε να τρέχει αίμα, ενώ αυτός τυφλώθηκε κι έπεσε κάτω σαν τρελός. Στην κατάσταση αυτή έμεινε τρία χρόνια απέναντι από την εικόνα κλαίγοντας και παρακαλώντας την Παναγία να τον συγχωρέσει. Μετά την παρέλευση τριών ετών εμφανίστηκε η Παναγία στον ηγούμενο και του ανήγγειλε ότι χαρίζει την υγεία στον τολμηρό ιεροδιάκονο αλλά το χέρι που διέπραξε την ιεροσυλία θα τιμωρηθεί. Πράγματι όταν πέθανε, στην ανακομιδή του λειψάνου του αντίθετα με όλο του το σώμα που είχε λιώσει το δεξί του χέρι παρέμενε αναλλοίωτο και φυλάσσεται έτσι ως σήμερα.Κάποτε ένας ιερέας επισκέπτης της μονής αμφισβήτησε το θαύμα, αλλά όταν έβαλε το δάχτυλο στο σημείο της πληγής άρχισε αμέσως να τρέχει αίμα. Ο ιερέας έντρομος δεν πρόλαβε να βγει από το καθολικό και έπεσε νεκρός.

Παναγία ἡ Ἐλαιοβρύτισσα

Η εικόνα αυτή χρονολογείται στον 14ο αιώνα και βρίσκεται στο δοχειό της μονής. Από εκεί μεταφέρεται στο καθολικό την Παρασκευή της Διακαινησίμου, ημέρα κατά την οποία εορτάζει. Η παράδοση αναφέρει το εξής θαύμα· Σε μία περίοδο ελλείψεως λαδιού στην μονή, ο όσιος Γεννάδιος, δοχειάρης της μονής, άρχισε να εξοικονομεί το λάδι δίνοντας μόνο για χρήση της εκκλησίας. Ο μάγειρας όμως διαμαρτυρήθηκε στον ηγούμενο, και ο τελευταίος διέταξε τον όσιο να δίνει αφειδώς λάδι στην αδελφότητα, ελπίζοντας στην πρόνοια της Κυρίας Θεοτόκου. Όταν μία μέρα πήγε στο δοχειό ο όσιος Γεννάδιος, είδε το λάδι να ξεχειλίζει από την λάρνακα και να έχει φθάσει ως την πόρτα. Έκτοτε η εικόνα έχει μία θαυμάσια ευωδία.

Παναγία Πυροβ(ο)ληθεῖσα

Πρόκειται για τοιχογραφία που βρίσκεται στο υπέρθυρο της εξωτερικής πύλης της μονής. Κατά το 1822 μία ομάδα Τούρκων οπλιτών έφθασε στην μονή, και ένας από αυτούς, βλέποντας την εικόνα, την πυροβόλησε με μία σφαίρα που τρύπησε το δεξί χέρι της Παναγίας. Αποτέλεσμα αυτής της πράξεώς του ήταν να παραφρονήσει ο ίδιος και να κρεμασθεί σε μία ελιά μπροστά στην μονή. Βλέποντας οι άλλοι Τούρκοι την θεία τιμωρία φοβήθηκαν και εγκατέλειψαν αμέσως την μονή. Επιπλέον, ο αρχηγός του αποσπάσματος, όταν πληροφορήθηκε την πράξη του στρατιώτη, που ήταν ανιψιός του, διέταξε να μην τον θάψουν, αλλά να τον αφήσουν άταφο ως κακούργο.

Παναγία Παντάνασσα

Η θαυματουργή αυτή εικόνα είναι φορητή του 17ου αι. και βρίσκεται στο αριστερό προσκυνητάρι του βορειανατολικού κίονα του Καθολικού της Μονής Βατοπαιδίου. Σύμφωνα με αφηγήσεις συγχρόνων Γερόντων της Μονής, το πρώτο δείγμα ότι η εικόνα έχει ιδιαίτερη χάρη είναι το εξής γεγονός· Μία μέρα ένας νέος μπήκε στον ναό και πηγαίνοντας να προσκυνήσει την εικόνα, άστραψε ξαφνικά το πρόσωπο της Παναγίας και μία αόρατη δύναμη τον έριξε καταγής. Μόλις συνήλθε, εξομολογήθηκε με δάκρυα στους πατέρες ότι ζούσε μακρυά από τον Θεό και επιδιδόταν στην μαγεία. Έτσι η θαυματουργική επέμβαση της Θεοτόκου έπεισε τον νέο να αλλάξει ζωή και να γίνει άνθρωπος θεοφοβούμενος.Η εικόνα αυτή έχει επίσης την ιδιότητα και την ειδική χάρη από τον Θεό να θεραπεύει την φοβερή ασθένεια του καρκίνου. Είναι γνωστές αναρίθμητες περιπτώσεις καρκινοπαθών που έχουν θεραπευθεί στις μέρες μας, μετά από παράκληση μπροστά στην Παναγία την Παντανάσσα.

Παναγία ἡ Ἀντιφωνήτρια

Πρόκειται για τοιχογραφία στον χώρο του «μεσονυκτικού» του καθολικού. Ονομάσθηκε έτσι γιατί από αυτή την εικόνα ακούσθηκε μία φωνή (αντιφώνησε). Η παράδοση αναφέρει ότι επισκέφθηκε κάποτε την μονή η βασίλισσα Πλακιδία, κόρη του Μ. Θεοδοσίου. Ενώ προχωρούσε με σκοπό να μπει στο καθολικό από την πλάγια μικρή πόρτα, άκουσε μία φωνή που προερχόταν από την εικόνα· «Στάσου και μην προχωρείς, γιατί τόλμησες ως γυναίκα και ήλθες σ’αυτό τον τόπο;». Έντρομη τότε η βασίλισσα ζήτησε συγχώρεση από την Παναγία και αναχώρησε αμέσως από το Άγιον Όρος. Εις ανάμνησιν εξ άλλου του θαύματος εκείνου ανήγειρε με δικά της έξοδα το παρεκκλήσιο του Αγίου Δημητρίου.

christianvivliografia.wordpress

Πηγή: proskynitis.blogspot.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΔΕΚΑΠΕΝΤΑΥΓΟΥΣΤΟ «Εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες Θεοτόκε»

Μέσα στην σωματική και πνευματική νωχέλεια του καλοκαιριού η Εκκλησία μας προβάλει, ως μια δροσερή νοητή όαση και πνευματική ανάταση, τη μεγάλη εορτή της Παναγίας μας. Το δεκαπενταύγουστο, ή όπως το ονομάζουν πολλοί «το Πάσχα του καλοκαιριού», αποτελεί έναν σπουδαίο εορτολογικό σταθμό του εκκλησιαστικού ενιαυτού. Η κορυφαία αυτή εορτή είναι  για ολόκληρη την Ορθοδοξία και ιδιαίτερα για μας του Έλληνες, που ευλαβούμαστε τη Θεοτόκο κατά τρόπο ξεχωριστό, μια ευκαιρία να εκφράσουμε ολόθυμα την τιμή μας προς το ιερό Της πρόσωπο, κι αυτό διότι η προσωπική και εθνική μας ζωή είναι συνυφασμένη με την υψηλή σκέπη και προστασία της Μεγάλης Μάνας, του κόσμου. Μεγάλα προσκυνηματικά κέντρα της χάρης Της (Τήνος, Πάρος, Βέρμιο, κ.α.) θα γίνουν και φέτος πόλοι έλξης χιλιάδων πιστών. Ακόμα πλήθος άλλων ναών αφιερωμένοι στην σεπτή Της Κοίμηση θα πανηγυρίσουν λαμπρά και θα τιμήσουν όπως πρέπει την έξοδό Της από τον κόσμο και την είσοδό Της στην αιωνιότητα και την ατέρμονη δόξα.  Τα ιερά βιβλία της Καινής Διαθήκης δεν αναφέρουν δυστυχώς τίποτε για την ζωή της Παναγίας μας μετά την Ανάσταση του Κυρίου και την Πεντηκοστή. Την σιωπή αυτή έρχεται να αναπληρώσει η ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας, η οποία, όπως είναι γνωστό, μαζί με την Αγία Γραφή, αποτελεί την πηγή της πίστεώς μας. Η ευσέβεια, ο σεβασμός και αγάπη των πιστών της ιεροσολυμίτικης εκκλησίας προς την Θεοτόκο διέσωσαν ορισμένα στοιχεία της ζωής Της, τα οποία καταγράφηκαν αργότερα στα έργα των Πατέρων και στην υμνολογία.

Σύμφωνα με αυτά η Μητέρα του Κυρίου μας μετά την Ανάσταση του Κυρίου παρέμεινε ένα απλό, αλλά επίλεκτο μέλος της εκκλησίας της Ιερουσαλήμ. Οι απόστολοι, οι ποιμένες και οι πιστοί της Εκκλησίας έτρεφαν απεριόριστη αγάπη και σεβασμό προς Αυτήν. Στους δύσκολους καιρούς του διωγμού των χριστιανών στην Παλαιστίνη (Πράξ.8:1) η Παναγία μας έγινε προφανώς ο μεγάλος παρήγορος αυτών. Πόσα χρόνια έζησε δεν γνωρίζουμε. Πάντως δεν πρέπει να γεύθηκε το επώδυνο γήρας. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός την πήρε γρήγορα κοντά Του, πιθανότατα γύρω στα πενήντα Της χρόνια.

Όταν ήρθε η ώρα, λοιπόν, της εξόδου Της στάλθηκε και πάλι ο αρχάγγελος Γαβριήλ να της αναγγείλει την θέληση του Θεού και Υιού Της. Ενώ προσευχόταν στον οίκο Της στην Ιερουσαλήμ παρουσιάστηκε ο άγγελος και της προσέφερε ένα μικρό κλαδί φοίνικα και της είπε: «Χαίρε κεχαριτωμένη Μαρία. Σου φέρνω μήνυμα από τον Υιό Σου. Ήρθε η ευλογημένη ώρα να πας κοντά Του και να δοξαστείς όπως Σου ταιριάζει. Ετοιμάσου λοιπόν και σε τρεις ημέρες θα έρθει Εκείνος να πάρει την τίμια και αμόλυντη ψυχή Σου». Μετά από αυτό και αφού συνήλθε από την οπτασία, χάρηκε πολύ και κίνησε βιαστικά να ανέβει στο αγαπημένο Της Όρος των Ελαιών για να προσευχηθεί, εκεί που προσευχήθηκε για τελευταία φορά ο Υιός Της πριν από το πάθος Του. Συνήθιζε να ανεβαίνει συχνάκαι να προσεύχεται εκεί.

Ανηφορίζοντας το μονοπάτι συνέβη το απροσδόκητο: Τα δένδρα και οι θάμνοι του δρόμου έγερναν και την προσκυνούσαν! Η άψυχη και άλογη κτίση, όπως είχε εναντιωθεί την ώρα του σταυρικού πάθους του Κυρίου και Υιού Της, τώρα αποκτά ξανά κρίση και συναίσθημα και προσκυνά την Βασίλισσα του κόσμου! Κατευθύνθηκε στο σημείο εκείνο του κήπου που είχε προσευχηθεί και ο Κύριος. Γονάτισε ταπεινά, ύψωσε τα σεπτά της χέρια και ατένισε τον ουρανό και αφού ευχαρίστησε το Θεό τον παρακάλεσε για την σωτηρία του κόσμου.  Καθ’ όλη τη διάρκεια της προσευχής Της ένα ουράνιο φως Την έλουζε. Το τίμιο και άγιο πρόσωπό Της έλαμπε από θεία ενέργεια.

Μετά γοργά γύρισε στον οίκο Της και άρχισε να ετοιμάζει τα απαραίτητα της κηδείας Της. Μάζεψε επίσης τους συγγενείς και πιστούς φίλους και φίλες Της και τους ανακοίνωσε την θέληση του Κυρίου να την καλέσει κοντά Του. Εκείνοι όταν το άκουσαν ξαφνιάστηκαν και άρχισαν να θρηνούν το χωρισμό της Μητέρας του Κυρίου. Εκείνη τους παρηγόρησε λέγοντάς τους πως αυτή είναι η θέληση του Θεού και πως από την θέση Της στον ουρανό θα πρεσβεύει πάντοτε για ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Για παρηγοριά τους δώρισε δύο από τα φορέματά Της, την σκέπη (το μαντίλι της κεφαλής) και την εσθήτα Της, τα οποία αποτέλεσαν κατόπιν από τους πολυτιμότερους θησαυρούς της Εκκλησίας μας!   

Την Τρίτη ημέρα μετά την επίσκεψη του αρχαγγέλου, η Κυρία Θεοτόκος αφού ντύθηκε μόνη Της τα νεκρικά Της ενδύματα, κάλεσε και πάλι τους φίλους Της και ξάπλωσε ήρεμα στην κλίνη Της. Τότε συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός: Μια δυνατή βοή ακούστηκε στον σπίτι Της, μια φωτεινή νεφέλη το κάλυψε. Πάραυτα μεταφέρθηκαν σε νεφέλες από τα πέρατα της οικουμένης οι άγιοι Απόστολοι προκειμένου να παραβρεθούν στην έξοδό Της. Κατά τον ίδιο τρόπο μεταφέρθηκε επίσης ο απόστολος Παύλος, ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο άγιος Ιερόθεος, πρώτος επίσκοπος των Αθηνών, ο άγιος Τιμόθεος και άλλα σημαίνοντα πρόσωπα της Εκκλησίας. Η Κυρία Θεοτόκος, αφού χαιρέτισε και ευλόγησε όλους, παρέδωσε την αγία ψυχή Της στα χέρια του Υιού Της ο Οποίος κατέβηκε από τον ουρανό για να την παραλάβει ο Ίδιος.

Οι συγκεντρωμένοι απόστολοι, οι προεστοί της εκκλησίας των Ιεροσολύμων και ο πιστός λαός άρχισαν να ψάλλουν εξόδιους ύμνους στην Θεομήτορα. Ταυτόχρονα ακούστηκε να συμψάλλει στρατιά αγγέλων από τον ουρανό! Η ουράνια μελωδία ακούστηκε σε ολόκληρη την πόλη. Φόβος και έκσταση κατέλαβε τους κατοίκους της αγίας πόλεως. Μόνο οι σκληρόκαρδοι και φθονεροί Ιουδαίοι δεν συγκινήθηκαν από αυτό το θαυμαστό γεγονός.

Μετά σχηματίσθηκε νεκρική πομπή η οποία κατευθυνόταν στο χωριό Γεθσημανή, όπου θα θάπτονταν το τίμιο σκήνωμά Της. Οι θρήνοι του πιστού λαού, που είχε χάσει την Μάνα του, έσμιγαν με τις ψαλμωδίες των αποστόλων. Στα ιλαρά πρόσωπά τους κυλούσαν δάκρυα λύπης και χαράς.

Πριν φτάσουν στον τόπο της ταφής έφτασαν φανατικοί Ιουδαίοι και θέλησαν να βεβηλώσουν την έξοδο της Μητέρας του Ιησού, τον Οποίο μισούσαν θανάσιμα. Με ύβρεις, απειλές και λοιδορίες προκαλούσαν την σεμνή ομήγυρη. Κάποιος από αυτούς είχε την αναίδεια να πλησιάσει το σεπτό φέρετρο της Θεοτόκου, με σκοπό να ρίξει στο έδαφος το άγιο σκήνωμα. Μόλις τόλμησε να αγγίξει το στολισμένο με μυρωδάτα άνθη νεκροκρέβατο, πάραυτα κόπηκαν και τα δυο του χέρια και έμειναν κολλημένα σε αυτό. Ταυτόχρονα έχασε και το φως του! Τότε κατάλαβε την ασεβέστατη και αισχρότατη πράξη του και με φωνές γοερές δήλωνε την μετάνοιά του και παρακαλούσε την Παναγία να τον λυπηθεί και να τον θεραπεύσει. Και ω του θαύματος, ο άνθρωπος εκείνος θεραπεύτηκε αμέσως! Κατόπιν ομολόγησε την ανομία και την απιστία του και έγινε χριστιανός. Με δάκρυα στα μάτια ακολουθούσε και αυτός την ιερή πομπή. Αντίθετα οι άλλοι σύντροφοί του παρέμειναν ψυχροί και αμετανόητοι μπροστά στο μεγάλο θαύμα της Θεομήτορος!

Εκεί στο ήσυχο χωρίο Γεθσημανή έγινε η κήδευση του άχραντου λειψάνου της Παναγίας μας. Το θεοδόχο σώμα Της, τέθηκε σε περιποιημένο μνημείο, που ετοίμασαν οι Χριστιανοί της αγίας πόλεως. Με λυγμούς και δάκρυα οι άγιοι απόστολοι και οι άλλοι Χριστιανοί σφράγισαν το μνημείο και αποχώρησαν.   

Η ευσεβής παράδοση της Εκκλησίας μας αναφέρει πως μετά την ταφή και αφού πέρασαν τρεις ημέρες, έφτασε στην Γεθσημανή αργοπορημένος ο απόστολος Θωμάς από τις μακρινές Ινδίες, όπου έκανε ιεραποστολή.  Ζήτησε επίμονα, με δάκρυα στα μάτια και λύπη πολύ, να του ανοίξουν τον τάφο για να δει και να προσκυνήσει για τελευταία φορά το τίμιο σκήνωμα της αγαπημένης Μητέρας του Δασκάλου του. Μπροστά στην επιμονή του οι άλλοι απόστολοι άνοιξαν τον τάφο και, ω του θαύματος, ο τάφος ήταν κενός, ο Κύριος μετέστησε το πάνσεπτο σώμα Της στον ουρανό, ώστε να μην γευτεί την φυσική φθορά. Η αργοπορία το Θωμά χαρακτηρίστηκε από την Εκκλησία ως οικονομία του Θεού, για να γίνει γνωστή η μετάσταση της Κυρίας Θεοτόκου! Ο κενός τάφος Της στην Γεθσημανή αποτελεί μέχρι σήμερα πηγή αγιασμού των μυριάδων πιστών που τον επισκέπτονται κάθε χρόνο και τεκμήριο της μετάστασής Της στον ουρανό.

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ                                                

Η ιερή μνήμη της Κοιμήσεώς της Παναγίας μας είναι, όπως είπαμε, μια καλή ευκαιρία να εκδηλώσει ο ευσεβής λαός των πιστών την αγάπη, τον σεβασμό, και την ευγνωμοσύνη του προς Αυτήν, η Οποία όντας άνθρωπος, αξιώθηκε να γίνει το τιμιότατο θείο δοχείο, το ιερότατο σκεύος, ώστε να δεχτεί τον άπειρο Θεό στο καθαρότατο σαρκίο Της, να κυοφορήσει τον άναρχο και αναλλοίωτο Θεό στην τίμια γαστέρα Της, να θρέψει τον απόλυτα αυτάρκη Θεό από τα παρθενικά Της αίματα, να κρατήσει στα σεπτά Της χέρια τον «αχώρητον παντί».

Το ιερό πρόσωπο της Θεοτόκου αποτελεί, σύμφωνα με την ορθόδοξη θεολογία μας, μέρος του απερινοήτου μυστηρίου της Θείας Οικονομίας. Μετά τον Τριαδικό Θεό Αυτή κατέστη το κύριο πρόσωπο, το οποίο συνέβαλε ουσιαστικά στην υλοποίηση του σχεδίου της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Εκλέχτηκε από το Θεό ανάμεσα σε εκατομμύρια άλλα κορίτσια, αμέτρητων γενεών, ως η καθαρότερη και αγιότερη ανθρώπινη ύπαρξη, προκειμένου να γίνει Θεοτόκος. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας λένε πως για την υλοποίηση του σχεδίου της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, ο Θεός έδωσε τον Υιό του τον μονογενή και η ανθρωπότητα έδωσε την Παναγία. Στο ιερό πρόσωπο Εκείνης έγινε η μεγάλη συνάντηση Θεού και ανθρώπου. Μέσα στο πάναγνο σώμα Εκείνης έγινε η μεγάλη καταλλαγή (Εφεσ.2:16) και από αυτό  ξεκίνησε η σωτηρία του ανθρωπίνου γένους, η αναδημιουργία και η θέωση του πεπτωκότος ανθρώπου.

Ο μεγάλος Πατέρας της αρχαίας Εκκλησίας  Ειρηναίος (+199) παραλλήλισε και σύγκρινε  την Θεοτόκο με την προμήτορα του ανθρωπίνου γένους, την Εύα, ώστε να δείξει τη διαφορά μεταξύ τους. Η παρθένος Εύα δεν έκαμε καλή χρήση των θείων δωρεών και δυνατοτήτων, που είχε λάβει από το Θεό, αλλά τα χρησιμοποίησε για το κακό και την καταστρατήγηση του θείου θελήματος. Η αιτία και η ρίζα της ανταρσίας αυτής υπήρξε ο εγωισμός και η έπαρση. Αν εκείνη υπήρξε φορέας της αλαζονείας, η Παναγία υπήρξε το πρότυπο της υπακοής και της ταπείνωσης.   Ο ιερός πατήρ τονίζει πως «... η Εύα (έπρεπε) να αποκατασταθή εν τη Μαρία, ίνα μια παρθένος να γίνη συνηγόρος άλλης παρθένου και να εξαλήψη την ανυπακοήν της πρώτης δια της παρθενικής υπακοής» (Ειρ. Επιδ. Αποστ. Κηρύγματος 32,33). Επίσης ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων (+ 386) έγραψε πως «Δια παρθένου της Εύας ήλθεν ο θάνατος, έδει δια παρθένου, μάλλον δε εκ παρθένου φανήναι την ζωήν» (Κυρίλ. Ιερ. Κατηχ. 12,ιε΄ ). Η ευλογημένη ρήση Της προς τον άγγελο του ευαγγελισμού «ιδού η δούλη Κυρίου γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου» (Λουκ.1: 38) αποτελεί σαφώς την πεμπτουσία της συμβολής Της στο έργο της εν Χριστώ σωτηρίας του κόσμου.

Το πρώτο ανθρώπινο πλάσμα, στο οποίο αποκαταστάθηκε η ανθρώπινη φύση στην αρχαία προπτωτική της μορφή και ωραιότητα, υπήρξε η Θεοτόκος. Με την επέλευση του Αγίου Πνεύματος κατά τον Ευαγγελισμό (Λουκ.1: 35) καθαρίστηκε  από τον ρύπο του προπατορικού αμαρτήματος, τον οποίο έφερε και Αυτή εκούσα, ως μέτοχος της ανθρώπινης φύσεως, καθιστώντας Την πλέον άμωμη κηλίδος ώστε, να δεχτεί στα αγνά σπλάχνα Της το «πυρ της θεότητος » και να μην καεί. Από τότε έγινε η «Κεχαριτωμένη», η αγιοτέρα ύπαρξη μετά τον Τριαδικό Θεό. Στο πρόσωπό Της έγινε η απαρχή της λυτρώσεως του κόσμου και της θεώσεως του ανθρώπου.

Η συμβολή της Παναγίας μας κατά τη διάρκεια του επί γης απολυτρωτικού έργου του Χριστού υπήρξε τεράστιο. Βρισκόταν συνεχώς πλάι στον Λυτρωτή μας, από τη Γέννηση ως το Πάθος, την Ανάσταση και την Ανάληψη. Δοκίμασε, ως μητέρα, τις πίκρες των παθημάτων του Θείου Γιου της, με αποκορύφωμα εκείνη του σταυρικού θανάτου Του. Ένοιωσε κοντά Του την αγωνία Εκείνου για την υλοποίηση του θείου σχεδίου της σωτηρίας του κόσμου . Σύμφωνα επίσης με την αρχέγονη παράδοση της Εκκλησία μας Αυτή ήταν που εμψύχωνε τους διωκόμενους πρώτους χριστιανούς της νεαράς Εκκλησίας των Ιεροσολύμων.

Κοντολογίς η επί γης ζωή της Παναγίας μας υπήρξε ένας συνεχής αγώνας και προσφορά για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους. Αυτό το γνωρίζει πολύ καλά ο πιστός λαός του Θεού, γι’ αυτό αποδίδει στη Θεοτόκο, από την αρχαιότητα ως σήμερα, ύψιστη τιμή, τη μεγαλύτερη, μετά τον Τριαδικό Θεό. Πρέπει να σημειωθεί εδώ, πως μόνο η Ορθοδοξία μας αποδίδει την δέουσα τιμή στην Μητέρα του Κυρίου μας.

Το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου είναι αφιερωμένο στην Παναγία μας.  Οι Ορθόδοξοι πιστοί, συμμετέχουμε καθημερινά στις ακολουθίες των υπέροχων Παρακλητικών Κανόνων, νηστεύουμε, εξομολογούμαστε, κοινωνούμε. Τρέχουμε με δάκρυα στα μάτια να εναποθέσουμε σε Αυτή τις δυσκολίες και τα βάσανα της ζωής μας, Την παρακαλούμε με ζέση ψυχής να ελαφρώσει τον βαρύ ζυγό μας, διότι πιστεύουμε ακράδαντα πως η γλυκιά Θεομάνα και μετά την σεπτή Της Κοίμηση συνεχίζει να αγαπά και να νοιάζεται για μας τους ανθρώπους. Μέσα στη μεγάλη καρδιά Της υπάρχει χώρος για τον κάθε άνθρωπο, όχι μόνο για τους πιστούς, αλλά και για τους αμαρτωλούς και ασεβείς , ακόμα και για τους υβριστές Της! Η μακάρια θέση Της κοντά στον Υιό Της και Θεό μας Ιησού Χριστό, της δίνει την ευχέρεια να προσεύχεται για τον καθένα μας, για κάθε μας πρόβλημα. Τα αποτελέσματα των βοηθειών Της είναι απτά. Γι’ αυτό ψάλλουμε στον περίφημο Μικρό Παρακλητικό Κανόνα προς Αυτήν: «Ουδείς προστρέχων επί σοι κατησχυμένος από σου εκπορεύεται, αγνή Παρθένε Θεοτόκε, αλλ’ αιτείται την χάριν και λαμβάνει το δώρημα, προς το συμφέρον της αιτήσεως».