ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Σάββατο 30 Μαΐου 2015

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ


Ειδικές προτάσεις
Εισάγονται:  α) με το ὅτι (αντικειμενική κρίση-πραγματικό γεγονός)          β) με το ὡς(υποκειμενική κρίση)
Συντακτική θέση:      α) υποκείμενο απρόσωπων ρημάτων ή απρόσωπων εκφράσεων
β) αντικείμενο σε ρήματα λεκτικά, δεικτικά, γνωστικά, αισθητικά
γ) επεξήγηση (σνθ .τοῦτο ταῦτα): η ειδική πρόταση  συμπληρώνει την έννοια του ουσιαστικού.
Εκφέρονται με έγκλιση των προτάσεων κρίσεως   :
1.απλή οριστική (πραγματικό)
2. δυνητική οριστική (μη πραγματικό)
3. δυνητική ευκτική (δυνατό να γίνει στο παρόν ή στο μέλλον)
4. ευκτική του πλάγιου λόγου, όταν εξαρτάται από ιστορικό χρόνο και δηλώνει ταυτόχρονα το πραγματικό σαν υποκειμενική γνώμη.
Οι φράσεις: οἶδ’ ὅτι(=το ξέρω, βέβαια), εὖ οἶδ' ὅτι(=το ξέρω καλά, βεβαιότατα), δῆλον ὅτι  (=προφανώς) έγιναν στερεότυπες βεβαιωτικές επιρρηματικές εκφράσεις. Βρίσκονται συνήθως στο τέλος της πρότασης.
2.Ενδοιαστικές προτάσεις
Εισάγονται με:  α) μή, σπανίως, ὅπως μή  (φόβος μήπως γίνει κάτι ανεπιθύμητο)
                              β) μή οὐ  (φόβος μήπως δε γίνει κάτι επιθυμητό)
Εξαρτώνται από ρήματα που σημαίνουν φόβο, δισταγμό, προσδοκία ή υποψία.
Εκφέρονται με: α) υποτακτική (προσδοκώμενο φόβος)
                              β) οριστική (φόβος πραγματικός)
γ) δυνητική οριστική (φόβος μη πραγματικός)
δ) ευκτική του πλαγίου λόγου (αν εξαρτάται από ρήμα Ι.Χ και δηλώνεται προσδοκώμενος φόβος  σαν υποκειμενική γνώμη)
ε) δυνητική ευκτική (φόβος δυνατός στο παρόν ή στο μέλλον)
* Συντακτική θέση: υποκείμενο, αντικείμενο, επεξήγηση
3. Πλάγιες ερωτήσεις
Εξαρτώνται από ρήματα:α) απορίας
                                        β) άγνοιας – γνώσης
                                        γ) αίσθησης
                                        δ) ερώτησης
                                        ε) φροντίδας – επιμέλειας
Εισάγονται με: α) εἰ, σπανίως ἐάν, ἂν: ολικής άγνοιας, μονομελείς.
                              β) εἰ-ἤ, εἲτε-εἲτε, πότερον (α)-ἢ : ολικής άγνοιας, διμελής.
                              γ) ερωτηματικές αντωνυμίες και ερωτηματικά επιρρήματα και με τις αντίστοιχες αναφορικές αντωνυμίες και αναφορικά επιρρήματα (Μερικής άγνοιας)
Εκφέρονται  με :
1.απλή οριστική (πραγματικό)
2. δυνητική οριστική (μη πραγματικό)
3. δυνητική ευκτική (δυνατό να γίνει στο παρόν ή στο μέλλον)
4. ευκτική του πλάγιου λόγου, όταν εξαρτάται από ιστορικό χρόνο και δηλώνει ταυτόχρονα το πραγματικό σαν υποκειμενική γνώμη.
5. απορηματική υποτακτική (δηλώνουν απορία)
Συντακτική θέση: υποκείμενο, αντικείμενο, επεξήγηση
Πλάγιες ερωτηματικές του τρόπου
Εξαρτώνται από ρήματα φροντίδας- επιμέλειας κ.τ.ό
Εισάγονται με τα αναφορικά επιρρήματα όπως και ως
Εκφέρονται με: α)οριστική μέλλοντα (η φροντίδα αναφέρεται στο μέλλον)
                              β) σπανίως με ευκτική μέλλοντα του πλαγίου λόγου
                              γ) πολύ σπανίως με υποτακτική
Μετά από παράλειψη προστακτικών ὅρα (ή ὁρᾶτε), σκόπει (ή σκοπεῖτε) το ὅπως +οριστική μέλλοντα και σπανιότερα το ὅπως + υποτακτική αορίστου εμφανίζεται σαν
ανεξάρτητη κύρια πρόταση με προτρεπτική ή συμβουλευτική σημασία.
4.Αιτιολογικές προτάσεις
(Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της αιτίας)
Εισάγονται:                 α) με τα διότι, ἐπεί  ἐπειδή   
β) με το ὡς (υποκειμενική αιτιολογία)
γ) με το ὅτι (πραγματική αιτιολογία)      
δ) με το εἰ (αμφισβητούμενη ή υποθετική αιτιολογία, μετά από ρήματα ψυχικού πάθους)
Μετά από ρήματα ψυχικού πάθους (ἤδομαι, χαίρω, θαυμάζω, αἰσχύνομαι, χαλεπῶς φέρω κ.τ,ό.) ή αναλόγων εκφράσεων (δεινόν ἐστι, αἰσχρόν ἔστι, θαυμαστόν ἐστι) εισάγεται με το ὅτι (πραγματική αιτιολογία), ενώ με το εἰ (αμφισβητούμενη ή πιθανή η υποτιθέμενη αιτιολογία ).
Εκφέρονται με έγκλιση των προτάσεων κρίσεως   :
1.απλή οριστική (πραγματικό)
2. δυνητική οριστική (μη πραγματικό)
3. δυνητική ευκτική (δυνατό να γίνει στο παρόν ή στο μέλλον)
4. ευκτική του πλάγιου λόγου, όταν εξαρτάται από ιστορικό χρόνο και δηλώνει ταυτόχρονα το πραγματικό σαν υποκειμενική γνώμη.
Μια δευτερεύουσα πρόταση που εξαρτάται από αρκτικό χρόνο μπαίνει σε ευκτική, όταν εκφράζεται αβέβαια πιθανότητα    .
5. Συμπερασματικές προτάσεις
(ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του αποτελέσματος)
Εισάγονται με τους συνδέσμους : ὣστε και ὡς και τα εμπρόθετα ἐφ’ ᾧ και ἐφ’ ᾧτε
Εκφέρονται με :
1.απλή οριστική (πραγματικό)
2. δυνητική οριστική (μη πραγματικό)
3. δυνητική ευκτική (δυνατό να γίνει στο παρόν ή στο μέλλον)
4. σπανίως με ευκτική του πλαγίου λόγου ή ευκτική καθ’ έλξη
5.ὥστε + απαρέμφατο (δηλώνει : α)φυσικό επακόλουθο, αναγκαστικό ή ενδεχόμενο, β)σκοπό ,γ) όρο, προϋπόθεση ή συμφωνία)
6. ἐφ’ ὤ/ ἐφ’ ὦτε  + απαρέμφατο (δηλώνει όρο ή συμφωνία) κι έχει επεξηγηματική χροιά
6.Τελικές προτάσεις
(ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του σκοπού)
Εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους : ἳνα, ὅπως, ὡς και σπανίως με το μή (= για να μη). Σπανίως με ὃπως/ ὡς + ἄν (αοριστολογικό): όταν υπολανθάνει υπόθεση ή δηλώνεται η προϋπόθεση από την οποία εξαρτάται η πραγματοποίηση του σκοπού.
Εκφέρονται με: α) υποτακτική (δηλώνει σκοπό προσδοκώμενο)
β) υποτακτική + αν (δηλώνει προϋπόθεση από την οποία εξαρτάται η πραγματοποίηση του σκοπού)
γ) οριστική ιστορικού χρόνου (δηλώνει σκοπό που δεν πραγματοποιήθηκε)
δ) ευκτική (ο σκοπός είναι γνώμη ή επιθυμία υποκειμενική)
ε) ευκτική του πλαγίου λόγου (αν εξαρτάται από ρήμα Ι.Χ και δηλώνεται προσδοκώμενος σκοπός σαν υποκειμενική γνώμη)
στ) ευκτική από έλξη
* Μετά από ρήματα που δηλώνουν φροντίδα, φόβο, προσπάθεια, δισταγμό εξαρτάται συνήθως πρόταση εισαγόμενη ὅπως/ ὅπως μη + οριστική μέλλοντος (ή υποτακτική ή ευκτική του πλαγίου λόγου). Η πρόταση αυτή είναι πλάγια ερωτηματική.
7.Υποθετικές Προτάσεις
ΣΗΜΑΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ
ΑΠΟΔΟΣΗ
1. Πραγματικό
Εἰ + οριστική
Κάθε έγκλιση (κρίσης ή επιθυμίας) εκτός από δυνητική οριστική και ευχετική οριστική
2. Αντίθετο του πραγματικού
Εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου
Δυνητική οριστική ιστορ. Χρόνου ή απλή οριστική ιστορ. Χρόνου απρόσωπων ρημ και  εκφράσεων
3. Απλή σκέψη του λέγοντος
Εἰ + ευκτική
Δυνητική ευκτική λη απλή οριστική (συνήθως ενεστώτα ή μέλλοντα)
4α. Προσδοκώμενο
Ἐάν, ἂν, ἢν + υποτακτική
Οριστική μέλλοντα, προστακτική, δυνητική ευκτική ή άλλη μελλοντική έκφραση
4β. Αόριστη επανάληψη στο παρόν ή μέλλον
Ἐάν, ἂν, ἢν + υποτακτική
Οριστική ενεστώτα ή γνωμικός αόριστος ή παρακείμενος με σημασία ενεστώτα
4γ. Αόριστη επανάληψη στο παρελθόν
Εἰ + ευκτική επαναληπτική
Οριστική παρατατικού (+ ἂν) ή αορίστου (+ ἂν) ή υπερσυντέλικου
Παρατηρήσεις:
1.    Από το πραγματικό αποκλείεται η μορφή εἰ + οριστική ιστορικού χρόνου (υπόθεση) – δυνητική οριστική (απόδοση)
2.    Από την απόδοση του αντίθετου του πραγματικού (ή μη πραγματικού) μπορεί να λείπει το δυνητικό ἂν, όταν αυτή είναι:
α) ρήμα που δηλώνει δυνατότητα, αναγκαιότητα, αρμοδιότητα και κυρίως παρατατικός απρόσωπου ρήματος ή απρόσωπης έκφρασης:
ἔδει, ἐχρῆν, προσῆκε, ἐξῆν… ἄξιον ἦν, οἷόν τά’ ἦν, εἶκος ἦν….καί
β) τα ρήματα ἐβουλόμην, ἐκινδύνευον, ἔμελλον  + απαρέμφατο
3.    Στην απόδοση της απλής σκέψης μπαίνει ευκτική χωρίς το ἄν, όταν είναι ευχετική
4.    Η εκφορά εἰ + οριστική μέλλοντα (υπόθεση) – οριστική μέλλοντα (απόδοση) θεωρείται ότι έχει σημασία προσδοκωμένου ( με εκφορά πραγματικού)
5.    Μελλοντικές εκφράσεις θεωρούνται:
Α) απορηματική ή βουλητική υποτακτική
Β) η ευχετική ευκτική
Γ) οι τελικές, ενδοιαστικές, συμπερασματικές, ειδικές, πλάγιες και αναφορικές προτάσεις
Δ) οι απρόσωπες συντάξεις δεῖ, χρή, προσήκει, ἔξεστι… + απαρέμφατο
Ε) το τελικό απαρέμφατο από ρήματα κελευστικά, προτρεπτικά, ευχετικά
Στ) τα ρηματ. Επίθετα σε –τέος ἐστι
Ζ) το απαρέμφατο του σκοπού
Η) η τελική μετοχή
Θ) το ειδικό απαρέμφατο μέλλοντα
Ι) ο ενεστώτας με σημασία μέλλοντα
6.    Για να γίνει ευκολότερα η διάκριση ανάμεσα στο προσδοκώμενο και την αόριστη επανάληψη στο παρόν και μέλλον, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι τοπ προσδοκώμενο έχει περιορισμένη χρονική ισχύ, ενώ αόριστη επανάληψη έχει διαχρονική αξία
7.    Όταν υπάρχει η εκφορά τα’ αν, αν, ην + υποτακτική (υπόθεση) και στην απόδοση: εἰκός, ἐστί, συμβαίνει, πέφυκε, ἀναγκεῖον ἐστι, χαλεπόν ἐστι  + απαρέμφατο, τότε δηλώνει κατά κανόνα αόριστη επανάληψη στο παρόν και μέλλον
8.    Σπάνια στην υπόθεση με ει + ευκτική ή οριστική μπορεί να υπάρχει και το αν. Τότε η υποθετική πρόταση είναι συγχρόνως και απόδοση μιας άλλης υπόθεσης, που τίθεται ή ευνοείται
9.    Σύνθετο υποθετικό λόγο έχουμε, όταν υπάρχουν δύο ή περισσότερες υποθέσεις ή αποδόσεις
10.Η υπόθεση μπορεί να λανθάνει σε μια υποθετική μτχ. Σε μια χρονικουποθετική ή αναφορικουποθετική πρόταση, σε μια φράση ή λέξη (οὓτω, ἂνευ + γεν κλπ) ή σε μια ερωτηματική πρόταση
11.Κάποτε η υποθετική πρόταση μπορεί να έχει παρενθετική σημασία, χωρίς απόδοση
12.Μια υποθετική πρόταση μπορεί να μπει και ως β’ όρος της σύγκρισης
13.Κάποτε μια υποθετική πρόταση, όταν συνδέεται αντιθετικά με άλλη, μπορεί να μην έχει απόδοση και τότε εννοείται η φράση καλῶς ἔχει ἤ ἕξει  (σχήμα ανανταπόδοτο)
14.Από την παράλειψη του ρήματος της υπόθεσης προέκυψαν ορισμένες στερεότυπες ελλειπτικές υποθετικές εκφράσεις που σιγά σιγά πήραν επιρρηματική σημασία εἰ δέ μή  (=ειδάλλως, ειδεμή) εἰ μή  (=εκτός εάν, παρά μόνον) εἰπέρ τίς ἄλλος  (=περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο), ὥσπερ εἰ,  ὥσπερ ἄν εἰ  (=όπως σαν….), εἶπερ ποτέ καί ἄλλοτε  (=περισσότερο από κάθε άλλη φορά)
15.Όταν η απόδοση είναι ειδική πρόταση, ειδικό απαρέμφατο, κατηγορηματική μτχ, τελικό απαρέμφατο (από ρημ. κελευστικά προτρεπτικά, ευχετικά) ή πλάγια ερώτηση τότε ο υποθετικός λόγος βρίσκεται στον πλάγιο λόγο.
16.Όταν η υπόθεση και η απόδοση είναι σε οριστική μέλλοντα , τότε έχουμε κανονικά Προσδοκώμενο με Μορφή Πραγματικού.
17.Όταν η υπόθεση και η απόδοση είναι σε οριστική Παρατατικού , τότε έχουμε κανονικά Αόριστη Επανάληψη στο Παρελθόν με μορφή Πραγματικού.
8. Εναντιωματικές προτάσεις
(ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της εναντίωσης)
Εισάγονται με:  α) εἰ καί, ἄν καί, ἐάν καί (η παραχώρηση γίνεται προς κάτι το πραγματικό)
                              β) καί εἰ, καί ἄν, καί ἐάν  (η παραχώρηση γίνεται προς κάτι αβέβαιο ή ενδεχόμενο) (παραχωρητικές)
                              γ) οὐδ’ εἰ, οὐδ’ ἐάν, μηδ’ ἐάν, οὐδ’ ἄν, μηδ’ ἄν (όταν κύρια πρόταση είναι αρνητική και φανερώνουν κάτι το ενδεχόμενο, αβέβαιο, αδύνατο)
Εκφέρονται όπως και οι αντίστοιχες υποθετικές με οριστική, υποτακτική, ευκτική και ευκτική του πλαγίου λόγου. Χαρακτηρίζονται όπως οι υποθετικοί λόγοι
9. Χρονικές προτάσεις
(Ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί του χρόνου)
Εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμους : ὡς, ὅτε, ὁπότε, ἐπεί, ἐπειδή, ἓως, ἓστε, ἂχρι, μέχρι ἡνίκα, ὁπηνίκα, πρίν
Εκφέρονται με:           α) οριστική  Ι.Χ. (δηλώνουν το πραγματικό γεγονός)
β) υποτακτική   (εκφράζουν το προσδοκώμενο ή την αόριστη επανάληψη στον παρόν ή το μέλλον). Συνοδεύονται από το αοριστολογικό ἂν
γ) Ευκτική, απλή σκέψη ή αόριστη επανάληψη στο παρελθόν
δ)ευκτική του πλαγίου Λόγου  
Χρονικοί σύνδεσμοι σε στερεότυπες ελλειπτικές εκφράσεις πήραν επιρρηματική σημασία: ἐστίν  ὅτε(~μερικές φορές), οὐκ ἐστίν ὅτε {= ουδέποτε), ουκ εστίν ότε ού (= πάντα), ὅτε μή{=εκτός εάν), ὅτέ μέν...ὅτέ δέ(=άλλοτε  μεν...άλλοτε δε).
Σύνταξη του συνδέσμου πριν :
Α) με οριστική (δηλώνει το πραγματικό-εξαρτάται συνήθως από αρνητική κύρια πρόταση), β) με υποτακτική   (δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον ή το προσδοκώμενο- εξαρτάται από αρνητική κύρια πρόταση),Γ) με ευκτική του πλαγίου λόγου       (εξάρτηση από ιστορικό χρόνο) ή σπανίως, δ)δυνητική ευκτική    . Επίσης με ε) ευκτική που οφείλεται σε έλξη από προηγούμενη    ευκτική .
Με τις χρονικές προτάσεις δηλώνονται τρεις χρονικές στιγμές:
1. Σύγχρονο:      ὄτε, ὅποτε, ἠνίκα, ἕως, ἕν ὤ, ἔστε, ἄχρι, μέχρι  + οριστική ενεστώτα
2. Υστερόχρονο:          ἕως, ἔστε, ἄχρι, μέχρι  + οριστική αορίστου ή υποτακτική + ἄν ή ευκτική / πριν + απαρέμφατο
3. Προτερόχρονο:       ἐπεί, ἐπεί τάχιστα, ἐπειδή, ἐπειδή τάχιστα, μόλις, ὡς  (σε γρήγορη εναλλαγή γεγονότων), ἀφ’ οὗ, ἐξ οὗ, ἐξ ὅτου  + οποιαδήποτε έγκλιση χρονικών προτάσεων. Επίσης πρίν + οριστική, υποτακτική, ευκτική.
10. Αναφορικές προτάσεις
Εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες ή αναφορικά επιρρήματα
Εκφέρονται με μία από τις εγκλίσεις των προτάσεων κρίσεως ή επιθυμίας ή με ευκτική του πλαγίου λόγου.
Διακρίνονται σε:        Ι) Αναφορικές Ονοματικές-Προσδιοριστικές (δηλώνουν ποιο είναι το όνομα στο οποίο αναφέρονται) : έχουν συντακτική θέση υποκειμένου, αντικειμένου, κατηγορουμένου, παράθεσης, επεξήγησης, επιθετικού προσδιορισμού, ετερόπτωτου προσδιορισμού (συνήθως γεν. διαιρετική ή αντικειμενική)
                              ΙΙ) Αναφορικές Επιρρηματικές (δηλώνουν για ποιο λόγο κάνει κάτι το όνομα που προσδιορίζουν, με ποιο σκοπό, με ποια προϋπόθεση, με ποιο αποτέλεσμα κλπ.)
                              α) αναφορικές αιτιολογικές: εκφέρονται με έγκλιση των προτάσεων κρίσης. Στην κύρια πρόταση έχουμε ρήμα ψυχικού πάθους ή δικαστικό
                              β) αναφορικές τελικές: εκφέρονται με οριστική μέλλοντα. Στην κύρια πρόταση έχουμε ρήμα κίνησης, εκλογής, σκόπιμης ενέργειας
                              γ) αναφορικές συμπερασματικές: εκφέρονται με έγκλιση κρίσεως ή απαρέμφατο. Προηγείται προσδιορισμός ποσού ή ποιότητας.
                              δ) αναφορικές υποθετικές: εκφέρονται με τις εγκλίσεις των υποθετικών προτάσεων, σχηματίζοντας με τις αποδόσεις τα αντίστοιχα είδη υποθετικών λόγων
                              ε) αναφορικές εναντιωματικές
στ) αναφορικές -χρονικές,
ζ) αναφορικές-τροπικές ,
η)αναφορικές - τοπικές (οι δύο τελευταίες εισάγονται με αναφορικά ειπιρρήματα).
Ιδιαίτερες  Παρατηρήσεις
1)Όλες οι αναφορικές είναι δυνατό να δηλώσουν επιπλέον και σύγκριση ποσού ή ποιου ή τρόπου και τότε χαρακτηρίζονται και παραβολικές, ενώ η εισαγωγή τους γίνεται με τα : ὅσος, ὁπόσος, οἷος, ὡς, ὥσπερ κ.ά.
Π.χ.   -Τοιαῦτα   πράττει, οἷα   πάντας   ἀπιστεῖν   τούτῳ  
(παραβολική  του  ποιού-αναφ.συμπερασματική- δηλώνει το αναγκαστικό κι ενδεχόμενο)
-Λέγε ὅσα βούλῃ  (αναφ. παραβολική του ποσού-αναφ. υποθετική-πραγματικό)
2)Όλων των ειδών οι αναφορικές -και οι προσδιοριστικές και οι επιρρηματικές-μπορούν να πάρουν οποιαδήποτε συντακτική θέση ενός ονόματος ή εμπρόθετου προσδιορισμού.
Π.χ.   Ἀφίκοντο οἵτινες ἐκλήθησαν  (υποκείμενο)
          Ἐκάλεσαν οὓς ἐβούλοντο  (αντικείμενο)
3)Η αναφορική αντωνυμία είναι συντακτικός όρος της αναφορικής πρότασης μόνο και όχι της κύριας. Στην κύρια ανήκει συντακτικά ολόκληρη η αναφορική πρόταση.
Π.χ.   Οἱ τριάκοντα ἀπέκτεινάν τινάς , ὧν ἐβούλοντο ἀποκτεῖναι 
(όλη η πρόταση είναι γενική διαιρετική)
4)Η αναφορική αντωνυμία, αν δεν προσδιορίζει ορισμένη λέξη της κύριας πρότασης, προσδιορίζει αντίστοιχη δεικτική αντωνυμία. Η δεικτική όμως, συχνότατα παραλείπεται και αυτό λέγεται βραχυλογία.
Π.χ. Ἀφίκοντο οὗτοι , οἵτινες ἐκλήθησαν  -.=> ἀφίκοντο
ΑΝΑΦΟΡΙΚΗ ΕΛΞΗ- ΕΛΞΗ ΑΝΑΦΟΡΙΚΟΥ
5)Μερικές φορές η αναφορική, αντί να βρίσκεται σε αιτιατική, εκφέρεται σε γενική ή δοτική, επειδή παρασύρεται από την πτώση του ονόματος που αναφέρει και είτε το όνομα υπάρχει  στο  κείμενο, είτε  εννοείται  κατά  βραχυλογία. Το  φαινόμενο  αυτό  ονομάζεται βραχυλογική έλξη ή έλξη του αναφορικού.
Π.χ. Λέγει περὶ πραγμάτων ἃ γιγνώσκει => λέγει περὶ πραγμάτων, ὧν γιγνώσκει
Κατά βραχυλογία: [λέγω περί ( τούτων )],[ὧν γιγνώσκω]
* Εντελώς σπανιότατα, συμβαίνει και αναστροφή έλξη ή ανθέλξη, δηλαδή παρασύρεται το όνομα από την πτώση της αναφορικής αντωνυμίας. Π.χ. Τὴν οἰκίαν, (ἥν ἔχω) καλὴ ἐστίν.
6) Οι αναφορικές προσδιοριστικές είναι οι μόνες δευτερεύουσες προτάσεις, που μπορούν να έχουν καθαρές εγκλίσεις επιθυμίας, δηλαδή να δηλώνουν προτροπή ή αποτροπή ή ευχή.
Π.χ. Ταῦτα λέγω, ἃ ἀληθῆ νομίσατε (αναφ. προσδιορ. επιθυμίας-προστακτική-προτοπή).
7) Οι αναφορικές προσδιοριστικές δεν επηρεάζονται από εξάρτηση ι.χ. και δεν έχουν ποτέ ευκτική πλαγίου λόγου.
8) Αναφορικές που εκφέρονται με απαρέμφατο, είναι αναφορικές συμπερασματικές.
9) Αναφορική που εκφέρεται με οριστική μέλλοντα είναι συνήθως αναφορική τελική ή συμπερασματική κ.τ.λ.
10) Από τις αναφορικές-επιρρηματικές είναι μεταγενέστερες σε σχέση με την πρόταση εξάρτησης οι αναφορικές συμπερασματικές και οι αναφορικές τελικές.
11) Αναφορική που έχει αοριστολογικό ἄν ,είναι αναφορική υποθετική.
12) Στις αναφορικές υποθετικές δεν υπάρχει υποτακτική χωρίς το αοριστολογικό ἄν.
13) Όταν   η  αναφορική  έλξη  δηλώνει  απροσδιοριστία, γενικότητα, καθολικότητα, δηλαδή οποιοσδήποτε, οσαδήποτε, οπουδήποτε κ.ά, η αναφορική πρόταση είναι αναφορική υποθετική.
14) Οι αναφορικές υποθετικές σχηματίζουν αναφορικούς υποθετικούς λόγους όλων των ειδών με την ίδια ακριβώς εκφορά των κανονικών υποθετικών λόγων ,μόνο που δεν εισάγονται με υποθετικό σύνδεσμο, αλλά με αναφορική λέξη. Για το προσδοκώμενο και την επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον, μετά την αναφορική έλξη, προσθέτουμε το αοριστολογικό ἄν.
Π.χ.   Ὅσα πράττομεν, καλὰ ἐστίν,  (πραγματικό)
          Ὅσα πράττοιμεν, καλὰ ἂν εἴη (απλή σκέψη)
          Ὅσα ἂν πράττωμεν, καλὰ ἔσται  (προσδοκώμενο)
          Ὅσα ἂν πράττωμεν ,καλὰ ἐστὶν  (αόριστη επανάληψη στο παρόν ή στο μέλλον).


Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/01/blog-post_9526.html#ixzz3bch2WRo2

Τρίτη 26 Μαΐου 2015

Τι είναι οι Καρυάτιδες;


Καρυάτις ονομάζοναι τα γλυπτά που έχουν γυναικεία μορφή και χρησιμεύουν στην στήριξη κτιρίων. Η λέξη Καρυάτις στα αρχαία Ελληνικά σημαίνει Κόρη από τις Καρυές, μια πόλη κοντά στην Σπάρτη. Είναι μια παραλλαγή της Κόρης και χρησιμοποιείται στην αρχιτεκτονική αντί για κίονες ως διακοσμητικό στήριγμα σε πύλες, προσόψεις, γείσα, ζωφόρους,σκεπές και λοιπά. Το αντίστοιχο αρχιτεκτονικό στοιχείο που έχει ανδρική μορφή ονομάζεται Άτλας.

Καρυάτιδες και Άτλαντες. Σκίτσο από εγχειρίδιο της διακοσμητικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.

Καρυάτιδες. Σκίτσο από εγχειρίδιο της διακοσμητικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα.

Στην αρχαία Ελλάδα

Στην αρχαία αρχιτεκτονική τέχνη, ιδίως στον Ιωνικό ρυθμό οι κίονες συχνά αντικαθίσταντο με αναπαράσταση λυγερής γυναικείας μορφής. Στον Δωρικό ρυθμό αντίθετα, προτιμούσαν τα γεροδεμένα ανδρικά κορμιά.
Οι Καρυάτιδες έχουν τα χέρια ελεύθερα, ενώ το βάρος στηρίζεται απλά και ανάλαφρα με το κεφάλι. Οι Άτλαντες αντίθετα χρησιμοποιούν τους ώμους, την πλάτη και τα χέρια δίνοντας την εντύπωση ιδιαίτερου φόρτου βάρους. Η κλασική μορφή της Καρυάτιδας είναι ντυμένη με απλούς μα και κολακευτικούς πέπλους και χιτώνες. Έχει ευθύγραμμη και λυγερή κορμοστασιά, και τα πόδια ή κλειστά ή το δεξί ή το αριστερό πόδι ελαφριά εμπρός, χωρίς να βαδίζει. Τα χέρια είναι στο πλάι και προς τα κάτω, ενώ μερικές φορές στο ένα χέρι κρατούν ένα αφιέρωμα. Οι δίπλες στα ρούχα τους εναρμονίζουν με τα αυλάκια των κιόνων, κάνουν όμως παραλλαγές, καθώς ακολουθούν τις καμπύλες του σώματος. Οι Καρυάτιδες ήταν επιφανειακά ζωγραφισμένες στην αρχαία εποχή, αλλά τα χρώματα χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου.
Οι Καρυάτιδες στο Ερέχθειο της Ακρόπολης ανήκουν στην καλλιτεχνική σχολή του πλούσιου στιλ και επηρέασαν καλλιτεχνικά την αρχιτεκτονική διακοσμητική τέχνη μέχρι και το τέλος του 19ου αιώνα. Συχνά στοιχεία απομίμησης βρίσκουμε στον Μανιερισμό, καλλιτεχνική ροή του 16ου αιώνα.
Εκτός από το Ερέχθειο συναντάμε Καρυάτιδες το 525 π.Χ. στον απλό ναό του Θησαυροφυλακίου των Σιφναίων στους Δελφούς, όπου δύο Κόρες με ιωνική ενδυμασία στηρίζουν το αέτωμα.

Καρυάτιδες στην Πύλη του παλατιού Palais Pallavicini στη Βιέννη.
Καρυάτιδες επίσης βρίσκονταν και στα μικρά προπύλαια της Ελευσίνας. Οι δύο υπερμεγέθεις κόρες αντικαθιστούσαν τους κίονες. Μια από αυτές εκτίθεται στο μουσείο της Ελευσίνας ενώ η δεύτερη βρίσκεται στο Fitzwilliam Museum του Cabridge.
Στις 4 Σεπτεμβρίου 2014, ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας και δόθηκαν στη δημοσιότητα φωτογραφίες με δύο Καρυάτιδες στον δεύτερο προθάλαμο του τάφου στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη.

Στις υπόλοιπες εποχές

Στην Ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική θα συναντήσουμε Καρυάτιδες στις εποχές του Μπαρόκ και του Κλασικισμού, π.χ. στο παλάτι του Sanssouci, καθώς και αργότερα στην μοντέρνα αρχιτεκτονική και στο καλλιτεχνικό ρεύμα απομίμησης ιστορικής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα, π.χ. στο Hotel Atlantic του Αμβούργου. 


Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/09/blog-post_23.html#ixzz3bFWMfMBj

Δευτέρα 25 Μαΐου 2015

ΤΟ ΤΕΣΤ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ.....

Μια μέρα, εκεί που ο μεγάλος αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Σωκράτης έκανε τη βόλτα του στην Ακρόπολη, συνάντησε κάποιον γνωστό του, ο οποίος του ανακοίνωσε ότι έχει να του πει κάτι πολύ σημαντικό που άκουσε για κάποιον από τους μαθητές του. 

Ο Σωκράτης του είπε ότι θα ήθελε, πριν του πει τι είχε ακούσει, να κάνουν το τεστ της “τριπλής διύλισης”. 

“- Τριπλή διύλιση;” ρώτησε με απορία ο γνωστός του.

– Ναι, πριν μου πεις τι άκουσες για το μαθητή μου θα ήθελα να κάτσουμε για ένα λεπτό να φιλτράρουμε αυτό που θέλεις να μου πεις.

– Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας. 
Είσαι λοιπόν εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;

– Ε… όχι ακριβώς, απλά το άκουσα όμως και…

-Μάλιστα, άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα.

– Ας δοκιμάσουμε τώρα το δεύτερο φίλτρο, αυτό της καλοσύνης. 
Αυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;

– Καλό; Όχι το αντίθετο μάλλον… 

– Άρα, συνέχισε ο Σωκράτης, θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος ότι είναι αλήθεια. 

Ο γνωστός του έσκυψε το κεφάλι από ντροπή και αμηχανία. 

– Παρόλα αυτά, συνέχισε ο Σωκράτης, μπορείς ακόμα να περάσεις το τεστ γιατί υπάρχει και το τρίτο φίλτρο. 
Το τρίτο φίλτρο της χρησιμότητας. 
Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις για τον μαθητή μου κάτι που μπορεί να μου φανεί xρήσιμο σε κάτι;

– Όχι δεν νομίζω… 

– Άρα λοιπόν αφού αυτό που θα μου πεις δεν είναι ούτε αλήθεια, ούτε καλό, ούτε χρήσιμο, γιατί θα πρέπει να το ακούσω; 

Ο γνωστός του έφυγε ντροπιασμένος, έχοντας πάρει ένα καλό μάθημα…

Μήπως είναι καιρός να βάλουμε κι εμείς αυτό το σοφό τεστ στη ζωή μας;


Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2015/05/blog-post_457.html#ixzz3b9LnqYEC

Δευτέρα 18 Μαΐου 2015

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΟΝΕΙΣ




Οι σχολικές εξετάσεις είναι μια επώδυνη διαδικασία για τα παιδιά. Εξίσου επώδυνη μπορεί να αποδειχτεί και για τους γονείς οι οποίοι καλούνται πολλές φορές να αντιμετωπίσουν κάποιες εντελώς πρωτόγνωρες γι’ αυτούς καταστάσεις. Παρακάτω δίνονται μερικές οδηγίες προς ναυτιλλομένους γονείς ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν ουσιαστικά το παιδί τους σε αυτή την ομολογουμένως δύσκολη δοκιμασία.   
«Μην έχεις άγχος»
Η πιο συνηθισμένη και ταυτόχρονα η πιο αποτυχημένη συμβουλή που μπορεί να δώσει ένας γονέας στο παιδί του ενόψει εξετάσεων είναι η all time classic : «Μην έχεις άγχος». Πως να μην έχει άγχος το παιδί όταν έχει μπροστά του να δώσει τόσο σημαντικές εξετάσεις; Επίσης η συμβουλή «Μην έχεις άγχος» καταργεί και τον ορισμό της έννοιας του άγχους ,το οποίο είναι κάτι που συμβαίνει ερήμην εκείνου που το βιώνει. Το να ζητάμε κάτι τέτοιο από το παιδί ,λες και είναι κουμπί να το πατήσει, πέρα του ότι είναι τελείως ουτοπικό ,το μόνο που μπορεί να καταφέρει είναι να το φορτώσει με ένα ακόμα μεγαλύτερο άγχος : «το άγχος να μην έχει άγχος».
Αυτό που μπορεί να κάνει ο γονέας λοιπόν είναι να συμβουλέψει το παιδί του ότι αφού δεν μπορεί να αποφύγει το άγχος τουλάχιστον ας το εκμεταλλευθεί. Ας του εξηγήσει ότι η επιθυμία για την επίτευξη ενός υψηλού στόχου πάντα συνοδεύεται από άγχος. Ότι μια από τις φυσικές λειτουργίες του άγχους είναι να μας ενεργοποιεί  για μια μάχη ή μια δοκιμασία στην οποία αν πηγαίναμε χαλαροί μάλλον δεν θα είχαμε πολλές πιθανότητες επιτυχίας. Επίσης είναι βασικό να τονίσει στο παιδί ότι μπορεί να αποδώσει μια χαρά και σε συνθήκες άγχους και ότι τα μεγαλύτερα ανθρώπινα επιτεύγματα έχουν πραγματοποιηθεί σε τέτοιες συνθήκες έντονου άγχους. Ας του εξηγήσει ότι σε ένα συναγερμό που κτυπάει ανεξέλεγκτα το πιο απλό που μπορεί να κάνει κανείς είναι να τον αφήσει να κτυπάει και να τον αγνοήσει. Το βασικό λοιπόν είναι να πειστεί το παιδί ότι το άγχος ,σε περιπτώσεις όπως τις εξετάσεις ,είναι φυσιολογικό φαινόμενο που υποδηλώνει μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας αφού παρατηρείται κυρίως στους μαθητές εκείνους που τελικά πάνε καλά στις εξετάσεις.
« Όταν σου δώσουν τα θέματα »
Προετοιμάστε το παιδί σας για τα όσα ενδεχομένως θα νιώσει πριν και μετά του δοθούν τα θέματα των εξετάσεων. Πείτε του ότι μέχρι να του δοθούν τα θέματα είναι απόλυτα αναμενόμενο να νιώθει μεγάλη αγωνία ,σαν να έχει κολλήσει ο χρόνος. Επίσης τονίστε του ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό  και συνηθισμένο αφού πάρει τα θέματα στα χέρια του και στην πρώτη ματιά ή ανάγνωση ενδεχομένως να νιώσει ότι «πάει τελείωσε ,δεν ξέρω τίποτα». Μετά όμως όταν θα αρχίσει και ασχολείται με το κάθε θέμα ξεχωριστά θα καταλάβει ότι αυτό που αισθάνθηκε αρχικά δεν ήταν παρά μια ψευδαίσθηση . 
«Δεν θυμάμαι τίποτα»
Αν οι μέρες των εξετάσεων πλησιάζουν και ουσιαστικά το παιδί σας έχει μπει στην τελική ευθεία μην απορήσετε αν εμφανιστεί μπροστά σας μια μέρα σε κακή ψυχολογική κατάσταση ουρλιάζοντας « δεν θυμάμαι τίποτα» ή «δεν προλαβαίνω να βγάλω την ύλη με τίποτα» ή «δεν υπάρχει περίπτωση να τα πάω καλά». Αν κάτι τέτοιο συμβεί καταρχάς  να κρατήσετε τη δική σας ψυχραιμία και να εξηγήσετε ήρεμα και απλά στο παιδί ότι αυτό που νιώθει είναι κάτι που νιώθουν τα περισσότερα παιδιά λίγο πριν τις εξετάσεις. Διαβεβαιώστε το ότι δεν έχει καμία πραγματική βάση και απλά εκφράζει το άγχος που είναι φυσικό να έχει. Και ότι αυτοί οι φόβοι του θα εξανεμιστούν μόλις αρχίσουν οι εξετάσεις.
«Μαμά ,μπαμπά είναι τόσο σοβαρά τα πράγματα» ;
Καλό θα είναι οι γονείς να μην τονίζουν ,με την στάση τους, τη σημαντικότητα των εξετάσεων. Σε αυτό δεν βοηθάνε καθόλου οι πορτοκαλάδες ,οι μπριζόλες ,τα τάματα και το πώς μαλώνουν με τις γείτονες για «ησυχία για να διαβάσει το παιδί». Επίσης το θέαμα με τους γονείς που είναι κρεμασμένοι στα κάγκελα του σχολείου την ώρα των εξετάσεων δεν βοηθάει καθόλου. Τα παιδιά βλέποντας αυτή την νέα και ειδική μεταχείριση των γονέων απέναντί τους καταλαβαίνουν ότι «κάτι πολύ σοβαρό συμβαίνει εδώ» και νιώθουν να φορτώνονται και να αγωνιούν ακόμα περισσότερο. Οι γονείς λοιπόν θα πρέπει να αποφεύγουν να υπογραμμίζουν με την συμπεριφορά τους την δύσκολη θέση που εκ των πραγμάτων βρίσκεται το παιδί τους και να κατανοήσουν ότι οι εξετάσεις δεν είναι κάποια μορφή αρρώστιας  που περνάει το παιδί και που απαιτεί ειδική φροντίδα από μέρος τους. Το κλειδί είναι να βρίσκονται δίπλα στο παιδί με διακριτικότητα και να του δώσουν να καταλάβει ότι : «είμαστε εδώ για σένα για όσο και για ότι εσύ θελήσεις». Πρέπει να αφήνουν την πρωτοβουλία στο παιδί για το αν και το πότε εκείνο θα θελήσει να μοιραστεί μαζί τους τις αγωνίες και τους φόβους του.
«Το λάδι στη φωτιά»
Υπάρχουν κάποια πράγματα που οι γονείς πρέπει να αποφύγουν πάση θυσία. Όπως π.χ να μην ρωτούν το παιδί πολλές λεπτομέρειες για την πορεία του διαβάσματος .Καλό θα είναι επίσης να μην ανεβάζουν ψηλά τον πήχη σε σχέση με τα αποτελέσματα που αναμένουν από το παιδί τους και να μην μιλάνε για σχολές πριν από το πέρας των εξετάσεων. Επίσης κάποιες φράσεις σαν τις παρακάτω πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγονται : « έχεις πολύ ακόμα για να τελειώσεις την ύλη;» ή «στρώσου στο διάβασμα, γιατί ο χρόνο κυλάει» ή «ο τάδε συμμαθητής  έχει ήδη ξεκινήσει επαναλήψεις » ή «μη κάθεσαι όλη μέρα στο facebook» ή «ελπίζω να βάλεις τα δυνατά σου και να τα πας όσο καλά τα πήγε ο αδελφός σου» και η χειρότερη από όλες «ήρθε η ώρα να αποδείξεις την αξία σου».
«Κλείσε τα αυτιά σου»
Οι γονείς οφείλουν να συμβουλέψουν το παιδί τους να «κλείσει τα αυτιά του» σε διάφορες περίεργες φωνές όπως : α)συμμαθητών που λίγο πριν μπουν στην αίθουσα για να γράψουν διαδίδουν ότι τους είπε ο φροντιστής τους ότι το τάδε θέμα είναι sos. β) συμμαθητών που αφού τελειώσει η εξέταση βγαίνουν από την αίθουσα φωνάζοντας ότι τα θέματα ήταν πολύ εύκολα ή ρωτώντας εσένα τι έγραψες στο τάδε θέμα λέγοντάς σου το μακρύ τους και το κοντό τους για τις σωστές απαντήσεις.
«Πως πήγες στην σημερινή εξέταση»;
Ένα τεράστιο και επικίνδυνο λάθος που κάνουν πολλοί μαθητές είναι με το που τελειώνει η εξέταση ενός μαθήματος να θέλουν αμέσως να διαπιστώσουν πόσο καλά έγραψαν. Οι γονείς πρέπει σε αυτή την περίπτωση να συμβουλεύουν το παιδί τους να μην ασχολείται καθόλου με το μάθημα που μόλις έδωσε αφού «ότι έγινε έγινε και δεν αλλάζει»  και να αρχίζει αμέσως να ασχολείται με το επόμενο. Έτσι και αλλιώς ασφαλή πρόβλεψη για την επίδοσή του δεν πρόκειται να λάβει και πάντα υπάρχει το ενδεχόμενο, αν διαπιστώσει ότι δεν πήγε καλά σε ένα μάθημα, να απογοητευτεί και να έχει μειωμένη προσπάθεια στα επόμενα μαθήματα. Επίσης πρέπει να σκέφτεται ότι ,ειδικά στις Πανελλαδικές εξετάσεις, η επίδοση ενός μαθητή σε ένα μάθημα δεν είναι απόλυτη αλλά συγκριτική με τις επιδόσεις όλων των άλλων μαθητών για τις οποίες καμία πληροφόρηση δεν μπορεί να υπάρξει πριν ανακοινωθούν οι βαθμοί. Και ότι αυτό που μετράει τελικά είναι το άθροισμα των βαθμολογιών σε όλα τα μαθήματα και όχι κάθε σε κάθε μάθημα χωριστά.  
«Μην το παίζετε εντελώς αδιάφοροι»
Αρκετοί γονείς στην προσπάθεια να απαλύνουν το άγχος και την αγωνία του παιδιού τους ενόψει εξετάσεων περνούν στην αντίθετη όχθη: υποκρίνονται τους τελείως αδιάφορους γονείς για την επίδοση του παιδιού. Ειδικά η περίπτωση εκείνων των υπερπροστατευτικών και παρεμβατικών γονέων που από τη μια στιγμή στην άλλη, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της αντίστροφης ψυχολογίας ,  μετατρέπονται σε αδιάφορους οφείλουμε να πούμε ότι δεν πείθει το παιδί και μάλιστα ενδεχομένως να το αγχώσει περισσότερο αφού ίσως το παιδί διαπιστώνοντας  αυτή την ψεύτικη συμπεριφορά των γονέων σκεφτεί ότι «κάτι πολύ σοβαρό φοβούνται για μένα». Το καλύτερο που έχουν να κάνουν αυτοί οι γονείς είναι να έχουν μια φυσιολογική στάση απέναντι του που ούτε το φορτώνει με τις δικές τους αγωνίες αλλά και ούτε το κάνει να υποψιάζεται ότι κάτι του κρύβουν.
«Δεν αναγνωρίζω το παιδί μου»
Είναι πολύ συνηθισμένο για τα παιδιά που δίνουν εξετάσεις να παρουσιάζουν μεγάλα σκαμπανεβάσματα στη διάθεσή τους και μερικές φορές αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά. Οι γονείς πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για κάτι τέτοιο ,να μην ανησυχήσουν και να μην το πάρουν προσωπικά αν το παιδί τους «ψάχνεται για καβγά» μαζί τους. Κάποιες φορές θα κληθούν να παίξουν το επώδυνο ρόλο του «κυματοθραύστη» , κάποιες φορές θα νιώσουν παντελώς ανήμποροι να χειριστούν μια τέτοια συμπεριφορά. Η χειρότερη αντιμετώπιση μια τέτοιας κατάστασης  από τους γονείς είναι να μουλαρώσουν νιώθοντας αδικημένοι  ή να ασκήσουν κριτική στο παιδί για την συμπεριφορά του. Το καλύτερο που μπορούν να κάνουν είναι να αποδεχτούν αυτή τη συμπεριφορά του παιδιού και να το διαβεβαιώσουν με κάθε τρόπο ότι είναι  δίπλα του και ότι το αγαπούν άνευ όρων.
«Η αποτυχία στις εξετάσεις δεν είναι αδιέξοδο»
Οι γονείς πρέπει να δείξουν με κάθε τρόπο στο παιδί τους ότι η επιτυχία στις εξετάσεις δεν είναι μονόδρομος στη ζωή και ότι θα υπάρξουν μελλοντικά πολλές ευκαιρίες . Ότι κανείς δεν γνωρίζει τι του έχει φυλαγμένο η ζωή και ότι αυτή είναι και γοητεία της. Ότι δεν κρίνονται τα πάντα στη μια προσπάθεια. Ότι δεν τελειώνει η ζωή με τις πανελλαδικές μα ούτε και αρχίζει. Οι ψυχολόγοι θεωρούν ότι η αίσθηση αδιεξόδου  είναι πάρα πολύ επικίνδυνη στη ζωή ενός νέου ανθρώπου και ότι η ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων είναι το πιο σημαντικό στοιχείο ψυχικής ισορροπίας. Καλό θα είναι λοιπόν οι γονείς να έχουν κάνει μια τέτοια συζήτηση όσον αφορά τις εναλλακτικές λύσεις σε περίπτωση αποτυχίας, πριν ακόμα αρχίσουν οι εξετάσεις. Επίσης είναι πολύ σημαντικό οι γονείς να τονίσουν ρητά στο παιδί  τους ότι οτιδήποτε και να συμβεί στις εξετάσεις αυτό δεν πρόκειται να επηρεάσει την εκτίμηση και την αγάπη τους για εκείνο.
«Το παιδί δίνει εξετάσεις, όχι οι γονείς»
Αυτό πρέπει να είναι ξεκάθαρο γιατί αλλιώς το παιδί φορτώνεται τα όνειρα μιας ολόκληρης οικογένειας το οποίο είναι μεγάλο φορτίο για τις νεανικές του πλάτες. Όσο οι γονείς θα βλέπουν  το παιδί σαν προέκταση του εαυτού τους, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να θέλει εκείνο να εκπληρώσει τα ανεκπλήρωτα όνειρα των γονέων του. Και αν κάτι παρ’ ελπίδα πάει στραβά τότε θα νιώθει ότι απογοήτευσε και τους γονείς του.
Υ.Γ. Αναρωτιέμαι μήπως κατά τη διάρκεια των πανελλαδικών δίνουν τελικά εξετάσεις και οι γονείς ;Τα παιδιά δίνουν εξετάσεις ως μαθητές και οι γονείς ως γονείς. Το άριστα στις εξετάσεις των γονέων  σημαίνει να βάλουν στην άκρη τις δικές τους προσδοκίες για το παιδί τους και να υπερβούν τη ματαιοδοξία τους όσον αφορά τη γνώμη του κόσμου. Να ευχηθώ λοιπόν «καλή επιτυχία» και στους μαθητές και στους γονείς οι οποίοι όμως εξετάζονται σε εντελώς διαφορετικά θέματα.
Δημήτρης Τσιριγώτης. Φυσικός