ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Πέμπτη 31 Ιουλίου 2014

ΛΑΤΙΝΙΚΕΣ ΦΡΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΣΗΜΕΡΑ......

Οι παρακάτω λατινικές εκφράσεις χρησιμοποιούνται πολύ συχνά και σε πολλές περιστάσεις, άρα η λίστα που ακολουθεί είναι ένας πολύτιμος οδηγός για όλους μας που καθημερινά χειριζόμαστε τη γλώσσα ποικιλοτρόπως.
Vice versa: Η φράση «vice versa» έχει προκύψει από το λατινικό «αλλάζω» ή «γυρίζω επιτόπου» και δείχνει την αντιστροφή της σειράς κάποιου πράγματος.
Magnum opus: Η φράση «magnum opus» σημαίνει «μεγάλο έργο», χρησιμοποιείται όταν αναφερόμαστε σε καλλιτεχνικά δημιουργήματα, πίνακες, γλυπτά, μουσικά κομμάτια και υποδηλώνει το σπουδαιότερο έργο ενός καλλιτέχνη.
Bona fide: Η φράση «bona fide» στην κυριολεξία της σημαίνει καλή πίστη, ωστόσο ο όρος έχει διαφορετικές χρήσεις σήμερα. Σε νομικό κείμενο, χρησιμοποιείται για να αντιπροσωπεύσει κάτι που παρουσιάζεται χωρίς δόλο ή εξαπάτηση, ή με άλλα λόγια κάτι που δείχνει ειλικρίνεια, εντιμότητα και καλή πίστη. Η πιο συχνή χρήση της φράσης είναι αυτή που δείχνει ότι μιλάμε για κάτι πραγματικά αυθεντικό.
Alter ego: Η φράση «alter ego» αποδίδεται μεν στον Κικέρωνα, που φαίνεται όμως ότι τη δανείστηκε από εμάς τους Έλληνες και σημαίνει ένας «δεύτερος εαυτός», ένα «άλλο εγώ». Η σημασία του δεν έχει διαφοροποιηθεί ιδιαίτερα ούτε στις μέρες μας, υποδηλώνοντας τον άλλο μας εαυτό, ίσως ένα κρυμμένο κομμάτι της προσωπικότητάς μας.
Status quo: Η φράση «status quo» σημαίνει «η κατάσταση στην οποία» και με αυτόν τον τρόπο χρησιμοποιείται και σήμερα. Με άλλα λόγια, δηλώνει την υπάρχουσα κατάσταση ή τις τρέχουσες συνθήκες των πραγμάτων.
De facto: Η φράση «de facto» σημαίνει «από το γεγονός». Γενικότερα, η έκφραση αυτή, που είναι ευρέως διαδεδομένη, δηλώνει κάτι που συμβαίνει εκ των πραγμάτων, κάτι που είναι πραγματικό κι αληθινό.
Tabula rasa: Από τις πιο γνωστές φράσεις που μαθαίνει κανείς από τα σχολικά χρόνια είναι η λατινική φράση «tabula rasa». Η έκφραση αυτή σημαίνει «άγραφος πίνακας» και δηλώνει κάποιον ή κάτι που δεν έχει επηρεαστεί ή στιγματιστεί ακόμα από τις εμπειρίες και τα βιώματά του. Συχνότερα, τα μικρά παιδιά χαρακτηρίζονται έτσι, γιατί δεν έχουν προλάβει να ζήσουν πολλά.
Mea culpa: Η φράση «mea culpa» χρησιμοποιείται όταν θέλει κάποιος να δηλώσει ότι έκανε κάποιο λάθος, ότι έσφαλε, καθώς η κυριολεκτική μετάφραση της φράσης είναι «λάθος μου».
Persona non grata: Η φράση «persona non grata» σημαίνει «ανεπιθύμητο πρόσωπο» και χρησιμοποιείται για να υποδηλωθεί με ευγενικό τρόπο ότι κάποιος θεωρείται ανεπιθύμητος σε κάποια περίσταση ή ακόμα κι έναν τόπο.
In vitro: Με τη φράση «in vitro», που σημαίνει «σε γυαλί» δηλώνουμε οτιδήποτε δεν έχει συμβεί στο ανθρώπινο σώμα ή στο περιβάλλον. Στην πραγματικότητα, η φράση αυτή είναι πολύ γνώριμη σε μαθητές και φοιτητές, καθώς χρησιμοποιείται για να δηλωθεί οτιδήποτε γίνεται σε εργαστηριακές συνθήκες κι όχι σε φυσικό περιβάλλον.
Curriculum vitae: Η φράση «curriculum vitae» είναι για την ακρίβεια το βιογραφικό σημείωμα. Στην κυριολεξία της η έκφραση σημαίνει «η ροή της ζωής ενός ανθρώπου», ωστόσο χρησιμοποιείται μεταφορικά υποδηλώνοντας τα πιο σημαντικά στοιχεία της πορείας κάποιου, τις σπουδές του, την εμπειρία του, οτιδήποτε άξιο λόγο για τη ζωή του.
Carpe diem: Η πιο γνωστή ίσως φράση των Λατινικών που έχει διατηρηθεί στα χρόνια είναι το «carpe diem». Αυτή η έκφραση προέρχεται από ένα ποίημα του Οράτιου και μολονότι έχουν εκφραστεί πολλές και διαφορετικές γνώμες για τη μετάφρασή της, η φράση έχει καταλήξει να αποδίδεται ως «άδραξε τη μέρα» και πολύ συχνά χρησιμοποιείται για παρότρυνση και ενθάρρυνση των ανθρώπων να ζουν τη ζωή τους στο έπακρο καθημερινά.
Veni, vidi, vici: «Veni, vidi, vici» λέγεται ότι είπε ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Ιούλιος Καίσαρας για τη νίκη του στο σύντομο πόλεμο με το βασιλιά του Πόντου, Φαρνάκη το Β’, φράση που σημαίνει «ήλθον, είδον και ενίκησα. Η έκφραση χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να μιλήσουμε για κάτι που πετύχαμε εύκολα και χωρίς πολύ κόπο.
Pro bono: Η φράση «pro bono» σημαίνει «για το καλό» και στις μέρες μας χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να μιλήσουμε για κάτι που κάνουμε χωρίς χρέωση, δηλαδή δωρεάν. Συνηθέστερα χρησιμοποιείται σε νομικό κείμενο.
Et cetera: Η φράση «et cetera» συναντάται κυρίως ως συντομογραφία, etc, στα αγγλικά κείμενα και μπαίνει στο τέλος μια φράσης για να δείξει αυτό που στα Ελληνικά γράφουμε «κτλ», δηλαδή «και τα λοιπά». Χρησιμοποιείται χάριν συντομίας όταν θέλουμε να μην μακρηγορούμε στο λόγο μας.
ad calendas Graecas: στις ελληνικές καλένδες, δηλαδή ποτέ
ad hoc: γι' αυτόν το σκοπό
alter ego: το άλλο εγώ, ο σωσίας
anno Domini (a.D.): έτος κυρίου· π.χ.: 1991 a .D., δηλαδή 1991 μ.Χ.
ante Cristum (a.C.): προ Χριστού· π.χ.: 1500 a .C., δηλαδή 1500 π.Χ.
ante meridiem (a.m.): πριν το μεσημέρι
ante portas: προ των πυλών
a posteriori: εκ των υστέρων
a priori εκ των προτέρων
aveCaesarmorituri te salutant: χαίρε, Καίσαρ, οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν
AveMaria: χαίρε, Μαρία
carpe diem: άδραξε την ημέρα· απόλαυσε την σημερινή ημέρα· εκμεταλλεύσου το παρόν.
casus beli: αιτία πολέμου
citiusaltiusfortius: ταχύτερα, ψηλότερα, δυνατότερα· (έμβλημα των Ολυμπιακών Αγώνων).
cogito ergo sum: σκέφτομαι άρα υπάρχω (Καρτέσιος).
corpus: συλλογή έργων
curriculum: πρόγραμμα σπουδών
curriculum vitae (c.v.): βιογραφικό σημείωμα
de facto: έμπρακτα
de iure: με νόμο
de profundis: εκ βαθέων
directiva: διάταξη, κανονιστική οδηγία
dum spiro spero: όσο ζω ελπίζω
dura lex sed lex: σκληρός νόμος αλλά νόμος
errare humanum est: το να πλανάσαι είναι ανθρώπινο
errata:  σφάλματα· παροράματα
et cetera (etc.): και λοιπά
ex libris: 1. Κατά λέξη σημαίνει: από τα βιβλία, από τη βιβλιοθήκη, και συνοδεύεται από το όνομα του κατόχου του βιβλίου.
2. Η επιγραφή που τίθεται πάνω σ' ένα βιβλίο και δηλώνει τον κάτοχο του βιβλίου.
3. Καλλιτεχνική σφραγίδα, που φέρει το όνομα, το έμβλημα του βιβλιόφιλου.
ex officio: από θέσεως
exampli gratia (e.g.): για παράδειγμα
fama volat: η φήμη πετά
gratis: δωρεάν
grosso modo: με αδρό τρόπο· χοντρικά· πρόχειρα
habeas corpus: 1. (κυριολεκτικά: έχε το σώμα). Θεσμός του αγγλοσαξονικού δικαίου, που αποσκοπεί στην προστασία της ατομικής ελευθερίας του πολίτη έναντι της αυθαίρετης σύλληψης και κράτησης του· το habeas corpus ψηφίστηκε το 1679, την περίοδο του Καρόλου Β'.
2. σύνταγμα· συνταγματικός χάρτης
homo homini lupus: ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος
homo sapiens: σοφός άνθρωπος
id est (i.e.): δηλαδή
imperium: ηγεμονία· κοσμοκρατορία
incognito: κρυφά· μυστικά· καμουφλαρισμένα
in memoriam: εις μνήμην
in situ: επί τόπου, στην αρχική θέση· στη φυσική του θέση, στο φυσικό του χώρο
in vitro: κατά λέξη, σε γυάλα· πείραμα στο εργαστήριο· σε μη ζωντανή κατάσταση
in vivo veritas: στο κρασί η αλήθεια
in vivo: σε ζωντανή κατάσταση· πείραμα σε ζωντανούς οργανισμούς
ipso facto: με αυτό καθαυτό το γεγονός
libido: επιθυμία· ηδονή· γενετήσιο ένστικτο
mare nostrum: η θάλασσά μας· για τους Ρωμαίους η Μεσόγειος.
mea culpa: δικό μου φταίξιμο· δικό μου σφάλμα
memorandum:  υπόμνημα
modus vivendi: τρόπος ζωής· συμβιβασμός
moratorium: αναστολή εχθροπραξιών
mutatis mutandis: τηρουμένων των αναλογιών
nexus: σύνδεση· διαπλοκή (σε λογοτεχνικό έργο)
nota : σημείωση· μήνυμα· διακοίνωση· οδηγία
occasione data: ευκαιρίας δοθείσης
o tempora! o mores!: ω καιροίω ήθη!
pax: ειρήνη· η λέξη συνοδεύεται συνήθως, με επίθετο για να δηλώσει την κυρίαρχη επιρροή κάποιου: pax Romanapax Americana κτλ.
per se: καθ' εαυτόν
persona: πρόσωπο· προσωπείο
persona non grata: ανεπιθύμητο πρόσωπο
post scriptum (p.s.): υστερόγραφο
primus inter pares: πρώτος μεταξύ ίσων
pro meridiem (p.m.): πριν το μεσημέρι
quo vadis: που πηγαίνεις
ratio: λόγος· αιτία
requiem: νεκρώσιμη ακολουθία
res: πράγμα· αντικείμενο
scripta manentverba volant: τα γραπτά μένουν, τα λόγια πετούν. Πολλές φορές χρησιμοποιείται μόνο το scripta manent.
sic: έτσι
sic et non: ναι και όχι
sine qua non: εκ των ων ουκ άνευ
status quo: παγιωμένη κατάσταση· καθεστηκυία τάξη· καθεστώς
sui generis: ιδιόρρυθμος
tabula rasa: άγραφη πλάκα
terra incognita: άγνωστη γη
terminus ante quem: χρονολογικό όριο (όχι πριν απ' αυτό)
terminus post puem: χρονολογικό όριο (όχι μετά απ' αυτό)
time hominem unius libri: να φοβάσαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου
urbi et orbi: στην πόλη και στην οικουμένη· παντού
vae victis: ουαί τοις ηττημένοις
venividivici: ήλθα, είδα, νίκησα
veto: βέτο· προβάλω ένσταση
vice versa: και αντίθετα· και αντίστροφα
viva voce: δια ζώσης· προφορικά
Vulgata: η μετάφραση της Βίβλου στα Λατινικά 
Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/07/blog-post_54.html#ixzz392l3YwRf

Τετάρτη 30 Ιουλίου 2014

ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ .....ΑΠΟ ΓΡΑΠΤΑ ΜΑΘΗΤΩΝ

Και ποιος δεν αναπολεί τα παιδικά του χρόνια; Ανεμελιά, παιχνίδι, αστεία με συμμαθητές και δασκάλους.

Οι σχολικές στιγμές δεν ξεχνιούνται ποτέ.
Η ώρα του test όμως πάντα δύσκολη. Οι διαβασμένοι δεν είχαν κανένα πρόβλημα, πάντα θα γράφανε άψογα. Τι γινόταν όμως με τους αδιάβαστους;

Αυτοί, λοιπόν, για να γεμίσουν την άδεια κόλλα, στύβανε κυριολεκτικά το μυαλό τους και γράφανε ό,τι τους κατέβαινε στο κεφάλι. Το αποτέλεσμα; Aπίστευτες στιγμές γέλιου από τους καθηγητές που διόρθωναν και διάβαζαν τα... μαργαριτάρια των μαθητών. Μερικές φορές είναι άξιο απορίας πώς τους έρχονται και τα γράφουν, αφού κάποια από αυτά είναι βγαλμένα από... ταινία επιστημονικής φαντασίας. Με κάτι τέτοια, είναι δυνατόν να μη νοσταλγείς τα σχολικά σου χρόνια;


Διαβάστε τα πιο... πετυχημένα μαργαριτάρια μαθητών:


(από γραπτό υποψηφίου αστυνομικού, Αθήνα 1990) «Ατρόμητος ο Έλλην Στρατάρχης, κοίταξε κατάματα τον εισβολέα και με τα λίγα περσικά που ήξερε του είπε: Μολών Λαβέ».

(γραπτό μαθητή σε εξετάσεις για την Ιστορία – Γυμνάσιο Κορίνθου) «Και οι Ρώσοι ανέδειξαν μεγάλους ποιητές όπως ο Πούσκας, ο Λένιν, ο Τρότσκι και ο Ιβάν ο Τρομακτικός. Από την ποίηση αυτή σώζεται σήμερα η Σιβηρία με την παγωμένη λίμνη των Κύκλων που ο Τσακ Κόφσκι την έκανε παλέτα».

(γραπτό μαθητή σε εξετάσεις για την Ιστορία – Γυμνάσιο Θηβών) «Όταν ο Οδυσσέας γύρισε πίσω στην Ιθάκη, βρήκε τους είκοσι ανεμιστήρες και την Πηνελόπη να τους δουλεύει στο φουλ».

(γραπτό μαθητή σε εξετάσεις για την Ιστορία – Γυμνάσιο Κορίνθου 1989) «Η επανάσταση του '21 έγινε πριν από 1821 χρόνια. Σήμερα γιορτάζουμε την τελική του πτώση».

(από Έκθεση για τη Ρωσία μαθητή του Γυμνασίου Καρδίτσας, 1991) «Η μάνα του Ρασπούτιν ήταν η Ρασπουτάνα, τεραστίων διαστάσεων Ρωσίδα της Σιβηρίας».

(από την Έκθεση ιδεών υποψηφίου στη Σχολή Αστυνομίας, 1992) «Οι Δέκα Εντολές γράφτηκαν από τον Σινά και παραδόθηκαν στον Μωυσή στην Πλάκα. Ήταν όλες πέτρινες, αλλά σαφέστατες».

(από διαγωνισμό στα Θρησκευτικά – Λύκειο Ξάνθης 1991) «Το ακριβώς αντίθετο της Αγίας Τριάδας είναι η Διαβολική Τριάδα, πυρ, συν γυναιξί και θάλασσα. Πράγματα του Σατανά».

(από Έκθεση του μαθητή του Γυμνασίου Αργοστολίου, 1992) «Ο Ε. Λύτης και ο Σ. Εφέρης είναι και οι δύο Έλληνες ποιητές κατηγορίας νόμπελ».

(υποψήφιος στη Σχολή Αστυνομίας, 1991) «Ο Κουστώ είναι ένας σύγχρονος Οδυσσέας, αλλά που δεν κατοικούσε στην Ιθάκη, και για το λόγο αυτό οι περιπέτειές του δεν λέγονται Οδύσσειες αλλά Κουστωδίες».

(από Έκθεση μαθητή του Γυμνασίου Ζωγράφου, 1990) «Η επανάσταση στις Ινδίες είχε αρχηγό και σύμβολο το Γάντι του Μανχάταν».

(από διαγωνισμό στη Γεωμετρία, Γυμνάσιο Ιωαννίνων, 1982) «Το τρίγωνο που φέρει δύο γωνίες λέγεται διαγώνιον».

(μάθημα Γεωγραφίας, Λύκειο Χανίων, 1990) «Πρωτεύουσα της Κεϋλάνης είναι η Λίπτον Τι».

(Γυμνάσιο Καβάλας) «Ο γλάρος είναι αποδημητικό πουλί. Το καλοκαίρι πάει στην παραλία, το χειμώνα στις ακτές. Ενδιαμέσως στους σκουπιδότοπους και λιμάνια».

(Γυμνάσιο Ηρακλείου, 1991) «Ο κύκλος είναι μία στρογγυλή γραμμή, χωρίς συνδέσεις, ενωμένη με τέτοιο τρόπο που δεν μπορείς να καταλάβεις που αρχίζει και που τελειώνει».

(Γυμνάσιο Καρδίτσας, 1989) «Ο κύκλος δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος, εκτός αν σταματήσεις το διαβήτη».

(Υποψήφια νοσοκόμα, Νοσοκομείο Αγρινίου) «Η ελονοσία καταπολεμήθηκε και εξαφανίσθηκε δια των προσπαθειών της επιστήμης. Και η γρίπη; Πέρα βρέχει».

(Γυμνάσιο Κιλκίς, 1992) «Το εκτάριον βρίσκεται ακριβώς μεταξύ πενταρίου και επταρίου».


Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/04/o_829.html#ixzz38wyvrouv

ΤΑ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ....

Οξφόρδη, Χάρβαρντ, κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, της Βομβάης και του Μπέλφαστ… Κάποια θυμίζουν πολυτελή ξενοδοχεία, άλλα παραμυθένιες κατοικίες και ιδανικούς προορισμούς διακοπών.
Μια ματιά στα 16 από τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου μπορεί να σε πείσει να ξαναγυρίσεις στο θρανίο ή να μαζεύεις χρήματα μια ζωή ώστε να στείλεις τα παιδιά σου. Αυτά αν είσαι πάνω από 18, διότι αν είσαι νεότερος μήπως να κάνεις μια αίτηση;
1. Η ονειρεμένη αρχιτεκτονική της Οξφόρδης έχει εμπνεύσει γενεές και γενεές μαθητών.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (8)
2. Το Χάρβαρντ είναι το παλαιότερο πανεπιστήμιο της Αμερικής, το οποίο χρονολογείται από το 1636 και είναι διάσημο για τα κόκκινα κτίρια και τις κατάφυτες αυλές του.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (4)
3. Τα κτίρια του πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα, αλλά το φόντο με τα πανύψηλα βουνά πίσω του είναι μοναδικό στον κόσμο.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (3)
4. Μπορεί να μοιάζει με πολυτελές ξενοδοχείο, αλλά είναι το κρατικό πανεπιστήμιο της Μόσχας. Ένα από τα πιο έγκριτα πανεπιστήμια της Ρωσίας, το κύριο κτίριο του οποίου θεωρείται η πιο ισχυρή εκπαιδευτική δομή του κόσμου.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (5)
5. Στη Μπολόνια της Ιταλίας βρίσκεται το αρχαιότερο πανεπιστήμιο του κόσμου, το οποίο ιδρύθηκε το 1088.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (1)
6. Το πανεπιστήμιο του Τορόντο ιδρύθηκε το 1827 και τα χιονισμένα κτίρια του γοητεύουν τον χειμώνα.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (14)
7. Οι επισκέπτες του Cambridge συχνά θαυμάζουν το εκκλησάκι King’s College Chapel στην γραφική περιοχή του ποταμού που είναι γνωστή ως “backs”, καθώς στις “πλάτες” του βρίσκονται πολλά κολλέγια.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (2)
8. Το πανεπιστήμιο της Σαλαμάνκα στη δυτική Ισπανία ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και χτίστηκε με το περίτεχνο τοπικό στιλ “plateresque”.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (12)
9. Ο πύργος Rajabai του πανεπιστημίου της Βομβάης έχει ως πρότυπο τον Big Ben και είναι από τα πιο διάσημα αξιοθέατα.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (6)
10. Το νεο-γοτθικό πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ σχεδιάστηκε την δεκαετία του 1850 από τον αρχιτέκτονα Edmund Blacket.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (13)
11. Το Royal Holloway στο Surrey, μέρος του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, κυριαρχείται από κόκκινο τούβλο και βρίσκεται μέσα σε 136 στρέμματα δάσους. Αρχικά ήταν αποκλειστικά κολλέγιο γυναικών.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (11)
12. Το πανεπιστήμιο Otago στη Νέα Ζηλανδία είναι μια σειρά εντυπωσιακών κτιρίων του 19ου αιώνα νεο-γοτθικής δομής και βρίσκεται δίπλα σε ποτάμι.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (7)
13. Η γκρι πέτρα είναι το σήμα κατατεθέν του Πρίνστον.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (9)
14. Το Xiamen διαθέτει μια από τις πιο γραφικές πανεπιστημιουπόλεις στην Κίνα, με πολλά δέντρα, θάλασσα γύρω του και εντυπωσιακά κτίρια ανατολικού και δυτικού μείγματος στιλ.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (15)
15. Το Queen’s University ιδρύθηκε το 1845 από την βασίλισσα Victoria και έχει πάνω από 300 κτίρια στα καταπράσινα προάστεια του Μπέλφαστ.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (10)
16. Πολλά από τα διάσημα κτίρια του Yale χτίστηκαν στις αρχές του 20ού αιώνα και ο αρχιτέκτονας James Gamble Rogers χρησιμοποίησε τεχνάσματα ώστε να φαίνονται πιο παλιά.
Τα ωραιότερα πανεπιστήμια του κόσμου (16)
Περισσότερα θέματ


Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/07/blog-post_585.html#ixzz38wxyAAFJ

Σάββατο 26 Ιουλίου 2014

26 ΙΟΥΛΙΟΥ 1822:Η ΜΑΧΗ ΣΤΑ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ

Μία από τις σημαντικότερες μάχες του αγώνα της Ανεξαρτησίας, στην οποία διαφάνηκε η στρατηγική ιδιοφυΐα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη.
Μάχη στα στενά των Δερβενακίων (πίνακας του Θ. Βρυζάκη)
Στις αρχές Ιουλίου του 1822, ένας νέος κίνδυνος ανεφάνη για την Επανάσταση, με την κάθοδο στην Πελοπόννησο ισχυρής τουρκικής δύναμης υπό τον ικανότατο Μαχμούτ Πασά, γνωστότερο ως Δράμαλη. Ο Σουλτάνος, σε πλεονεκτική θέση μετά την εξολόθρευση του Αλή Πασά, είχε στρέψει την προσοχή του στους επαναστατημένους Έλληνες. Χωρίς να συναντήσει την παραμικρή αντίσταση στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα, ο Δράμαλης με 25.000 άνδρες προέλασε ταχύτατα και στις 6 Ιουλίου στρατοπέδευσε στην Κόρινθο. Βασικός του στόχος ήταν η ανακατάληψη της Τριπολιτσάς και η κατάπνιξη της Επανάστασης στον Μοριά με τη βοήθεια του στόλου, που θα κατέπλεε στον Αργολικό Κόλπο.

Παρακούοντας τους τοπικούς τούρκους ηγέτες, οι οποίοι τον συμβούλευσαν να κάνει ορμητήριό του την Κόρινθο κι έχοντας μεγάλη εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του, ο Δράμαλης διέταξε τον στρατό του να προελάσει προς το Ναύπλιο για να λύσει την πολιορκία του. Αφού κατέλαβε τον Ακροκόρινθο, έφθασε ανενόχλητος στο Άργος και στρατοπέδευσε έξω από την πόλη στις 12 Ιουλίου. Οι επαναστάτες πιάστηκαν στον ύπνο και δεν μπόρεσαν να υπερασπίσουν τα μεταξύ Κορίνθου και Άργους στενά, από τα οποία διήλθε η τουρκική στρατιά.

Μόλις μαθεύτηκε ότι ο Δράμαλης με τον στρατό του πλησιάζει στο Άργος, επικράτησε μεγάλη σύγχυση στους Έλληνες, ιδιαίτερα μάλιστα όταν πληροφορήθηκαν τη λύση της πολιορκίας του Ναυπλίου. Κυβέρνηση και βουλευτές αναχώρησαν πανικόβλητοι από το Άργος για τους Μύλους και από εκεί στα πλοία.

Τη δύσκολη αυτή στιγμή όρθωσε το ανάστημά του ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο κήρυξε πανστρατιά, ενώ με δραστήρια μέτρα και συντονισμένες ενέργειες κατόρθωσε να περιορίσει τον στρατό του Δράμαλη στην Αργολίδα και να ματαιώσει την πορεία του προς την Τριπολιτσά. Τα μέτρα του Κολοκοτρώνη εστιάστηκαν στην κατάληψη στρατηγικών θέσεων στην Αργολίδα (κυριότερη απ' όλες ήταν η Λάρισα, η αρχαία Ακρόπολη του Άργους) και στην τακτική της «καμμένης γης» που εφάρμοσε, δημιουργώντας οξύ επισιτιστικό πρόβλημα στους εισβολείς.

Ο Δράμαλης δεν μπορούσε να προχωρήσει προς την Τριπολιτσά χωρίς να έχει εξασφαλισμένα τα νώτα του. Έχασε πολύτιμο χρόνο με την πολυήμερη πολιορκία του φρουρίου του Άργους και οι άνδρες του εγκλωβίστηκαν εκεί, έχοντας εξαντλήσει τα αποθέματα τροφών τους και χωρίς να έχουν δυνατότητα ανεφοδιασμού. Συνειδητοποιώντας τη δύσκολη κατάσταση, ο Δράμαλης αποφάσισε να επιστρέψει στην Κόρινθο, ελπίζοντας σε βοήθεια από τον Χουρσίτ Πασά της Λάρισας, τον Γιουσούφ Πασά της Πάτρας ή από τον στόλο.

Το σχέδιο υποχώρησης του Δράμαλη έγινε αντιληπτό από τον Κολοκοτρώνη και παρά τις διαφωνίες των προκρίτων, έσπευσε να καταλάβει τις στενές διαβάσεις που οδηγούσαν από το Άργος στην Κόρινθο, με 2.500 άνδρες. Δεν θα άφηνε για δεύτερη φορά τις στενωπούς αφύλακτες, όπως είχε γίνει κατά την προέλαση του Δράμαλη.

Στις 26 Ιουλίου 1822 στα στενά των Δερβενακίων, κοντά στη Νεμέα, οι Τούρκοι υπέστησαν δεινή ήττα, χάνοντας πάνω από 3.000 άνδρες. Στη μάχη εκτός του Κολοκοτρώνη διακρίθηκαν ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας και ιδιαιτέρως ο Νικήτας Σταματελόπουλος, γνωστότερος ως Νικηταράς, που έλαβε το προσωνύμιο Τουρκοφάγος Ο Δράμαλης και οι εναπομείναντες άνδρες του προσπάθησαν να διαφύγουν την επομένη από την κλεισούρα του Αγιονορίου. Όμως, ο Νικηταράς, ο Υψηλάντης και ο Παπαφλέσσας ήταν κι εκεί για να προκαλέσουν νέες βαριές απώλειες στον Δράμαλη στις 28 Ιουλίου.

Ο υπερήφανος στρατηλάτης, που είχε αρκετές συμπάθειες μεταξύ των ελλήνων οπλαρχηγών για το ήπιο του χαρακτήρος του και τις ικανότητές του, ήταν ένα ανθρώπινο ράκος, αναλογιζόμενος τις συνέπειες από την οργή του Σουλτάνου. Με τα υπολείμματα του στρατού του έφθασε στην Κόρινθο, όπου στα τέλη Οκτωβρίου πέθανε από την απογοήτευσή του. Ο θριαμβευτής Κολοκοτρώνης ανακηρύχθηκε από την Κυβέρνηση Αρχιστράτηγος της Πελοποννήσου, κατ' απαίτηση των οπλαρχηγών. Η Επανάσταση όχι μόνο είχε διασωθεί, αλλά είχε αποκτήσει ισχυρά θεμέλια, χάρη στο σχέδιο και την τακτική του Γέρου του Μοριά.




Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.com/2014/07/26-1822.html#ixzz38Z3914Fq

Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Αρχαίες φράσεις που χρησιμοποιούμε και σήμερα

Αιδώς Αργείοι: όταν θέλουμε να καταδείξουμε αισθήματα ντροπής αναφερόμενοι σε κάποιον άλλο. Ειπώθηκε από τον Στέντορα (σε έντονο ύφος) προς τους Αργείους κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, με σκοπό να τους ανυψώσει το ηθικό, όταν ο Αχιλλέας αποχώρησε από τη μάχη. (Ομήρου Ιλιάδα – Ε 787)
Αντίπαλον δέος: όταν αναφερόμαστε σε ισχυρό αντίπαλο. (Θουκυδίδης – Γ 11)
Από μηχανής θεός: μη αναμενόμενη βοήθεια–λύση–συνδρομή σε κάποιο πρόβλημα ή δύσκολη κατάσταση. Προέρχεται από θεατρικό τέχνασμα στην αρχαία Ελλάδα που χρησιμοποιούσαν οι τραγικοί ποιητές, όταν ήθελαν να δώσουν διέξοδο στη πλοκή του έργου και στο οποίο κατά τη διάρκεια της παράστασης εμφανιζόταν ένας Θεός επάνω σε εναέρια κατασκευή (γερανός).
Αρχή άνδρα δείκνυσι: όταν οι πράξεις–έργα χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο στον οποίο αναφερόμαστε. (Βίας ο Πριηνεύς – Σοφοκλής.... Αντιγόνη 62)
Ασκός του Αιόλου: σε περιπτώσεις επικείμενων δεινών–καταστροφών. Ο Αίολος έδωσε έναν ασκό στον Οδυσσέα ο οποίος περιείχε ανέμους. Όταν λοιπόν οι σύντροφοι του Οδυσσέα άνοιξαν τον ασκό, απελευθερώθηκαν οι άνεμοι και παρέσυραν το πλοίο στο νησί των Λαιστρυγόνων. (Ομήρου Οδύσσεια Κ 1-56)
Αχίλλειος πτέρνα: αδύνατο σημείο. Η φράση προέρχεται από το μύθο του Αχιλλέα, σύμφωνα με τον οποίο, όταν τον βύθιζε στο αθάνατο νερό η μητέρα του, επειδή τον κρατούσε από τη φτέρνα, στο συγκεκριμένο σημείο του σώματός του παρέμεινε θνητός.
Βίος αβίωτος: ζωή ανυπόφορη. (Χίλων Ο Λακεδαιμόνιος)
Γαία πυρί μειχθήτω: σε περιπτώσεις καταστροφής, όταν θέλουμε να δώσουμε έμφαση.
Γη και ύδωρ: υποδηλώνει περιπτώσεις υποταγής, πλήρους υποχώρησης, παράδοσης άνευ όρων. Η φράση προέρχεται από τον Ηρόδοτο, σύμφωνα με τον οποίο οι Πέρσες απεσταλμένοι ζήτησαν από τους Σπαρτιάτες γη και ύδωρ σε ένδειξη υποταγής. (Ηροδότου Ιστορία V 17-18)
Γόρδιος δεσμός: αναφέρεται σε περιπτώσεις δύσκολων προβλημάτων (άλυτων). Η φράση λέγεται σε περιπτώσεις δύσκολων καταστάσεων, όπως αυτή που αντιμετώπισε ο Μέγας Αλέξανδρος, όταν προσπάθησε να λύσει ένα πολύπλοκο κόμπο, το «γόρδιο δεσμό» τον οποίον σύμφωνα με τον χρησμό όποιος τον έλυνε θα γινόταν κυρίαρχος της Ασίας. (Αρριαννού 11 3)
Δαμόκλειος σπάθη: απειλητικές καταστάσεις. Η φράση προέρχεται από επεισόδιο που συνέβη μεταξύ του τυράννου των Συρακουσών Διονυσίου και του Δαμοκλή, ενός αυλικού κόλακα, όταν ο πρώτος θέλοντας να δείξει στο Δαμοκλή πόσο επικίνδυνο ήταν το αξίωμα του τυράννου τον έβαλε να καθίσει στο θρόνο, ενώ από πάνω του κρεμόταν ξίφος σε μια τρίχα αλόγου.
Διέβην τον Ρουβίκωνα: σε περιπτώσεις που λαμβάνεται μία παράτολμη απόφαση. Η φράση αποδίδεται στον Ιούλιο Καίσαρα ο οποίος, όταν το 49 π.Χ. αποφάσισε να κηρύξει εμφύλιο πόλεμο στην Ιταλία, πέρασε με το στρατό του τον ποταμό Ρουβίκωνα κατευθυνόμενος προς την Ρώμη.
Δούρειος Ίππος: αναφέρεται σε περιπτώσεις δολιότητας ή δώρων τα οποία υποκρύπτουν δόλο. Η φράση προέρχεται από τον Όμηρο και αναφέρεται κατά την περίοδο των Τρωικών πολέμων τότε που οι Έλληνες ενώ χάρισαν στους Τρώες ξύλινο άλογο μεγάλων διαστάσεων ως αφιέρωμα στους Θεούς, στο εσωτερικό του ήταν κρυμμένοι ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του, οι οποίοι άνοιξαν τις πύλες της Τροίας στους υπόλοιπους Έλληνες. (Ομήρου Οδύσσεια λ 529)
Δρακόντεια μέτρα: αναφέρεται σε περιπτώσεις λήψης αυστηρών–σκληρών μέτρων Η φράση προέρχεται από τον Δράκοντα (7ος αιώνας π.Χ) αρχαίο νομοθέτη των Αθηνών, ο οποίος ήταν γνωστός για τους αυστηρούς και σκληρούς νόμους που επέβαλε.
Eξ απαλών ονύχων: αναφέρεται στην νηπιακή ηλικία κυριολεκτικά ή σε παλαιότερη χρονική περίοδο μεταφορικά. Η φράση χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τη νηπιακή ηλικία κατά την οποία ο άνθρωπος έχει μαλακά νύχια.
Έπεα πτερόεντα: αερολογίες, αβάσιμα επιχειρήματα. Ομηρική έκφραση βασισμένη στην αντίληψη ότι τα λόγια όταν εκστομίζονται τα παίρνει ο αέρας. (Ομήρου Ιλιάδα Α 201)
Επί ξυρού ακμής: στην κόψη του ξυραφιού, σε πολύ κρίσιμη κατάσταση, σε κρίσιμο σημείο. Ομηρική φράση η οποία ειπώθηκε από το Νέστορα στο Διομήδη στην προσπάθειά του να τον παροτρύνει για συμμετοχή στον πόλεμο εναντίον των Τρώων. (Ομήρου Ιλιάδα Κ 173)
Εκατόμβη: Θυσία με πολλά θύματα, μεγάλη απώλεια. Εκατόμβη στην αρχαία Ελλάδα ονόμαζαν την θυσία κατά την οποία γινόταν προσφορά από εκατό βόδια στους θεούς. (Ομήρου Ιλιάδα Α 65)
Ες αύριον τα σπουδαία: Αργότερα θα ασχοληθούμε με τα σοβαρά ζητήματα–θέματα, αναβολή. Τη φράση είπε ο Θηβαίος Αρχίας, όταν έλαβε το γράμμα που τον προειδοποιούσε ότι κινδυνεύει από τον Πελοπίδα. (Πλουτάρχου Πελοπ. 10)
Ή ταν ή επί τας: Ή θα την φέρεις νικητής (ασπίδα) ή θα σε φέρουν επάνω της νεκρό, ή θα επιτύχουμε ή θα αποτύχουμε. Τη φράση έλεγαν οι Σπαρτιάτισσες μητέρες στα παιδιά τους, όταν τους έδιναν την ασπίδα για τον πόλεμο. (Πλουτάρχου Λακεδαιμ. Αποφθ. 16)
Ήξεις αφήξεις: Λέγεται όταν κάποιος αλλάζει συνεχώς γνώμη. Η φράση προέρχεται από το χρησμό του μαντείου των Δελφών «ήξεις αφήξεις ου θνήξεις εν πολέμω». Η θέση του κόμματος, πριν ή μετά το αρνητικό μόριο ου, καθορίζει και τη σημασία του χρησμού.
Κέρβερος: Σκληρός, ανυποχώρητος. Προέρχεται από το ομώνυμο τέρας που φύλαγε τον Άδη και δεν επέτρεπε την είσοδο.
Κέρας Αμαλθείας: Παραπέμπει σε πλούτο–αφθονία υλικών αγαθών. Η φράση προέρχεται από περιστατικό, όπου η Αμάλθεια έτρεφε το μικρό Δία με κέρατο κατσίκας γεμάτο γάλα και μέλι.
Και συ τέκνον Βρούτε: Φράση που απευθύνεται σε πρόσωπα που προδίδουν την εμπιστοσύνη μας. Την είπε ο Καίσαρας, όταν αναγνώρισε τον Βρούτο ανάμεσα στους δολοφόνους του.
Κόπρος του Αυγείου: Συγκεντρωμένες ατασθαλίες–καταστάσεις οι οποίες δύσκολα διορθώνονται. Η φράση προέρχεται από άθλο του Ηρακλή, κατά τον οποίο καθάρισε την κοπριά από τους στάβλους του Αυγείου.
Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα: Λέγεται για όσους υπερηφανεύονται και καυχώνται για ανεπιβεβαίωτα κατορθώματα και καλούνται να αποδείξουν ότι λένε την αλήθεια. Η φράση προέρχεται από Αισώπειο μύθο σύμφωνα με τον οποίο κάποιος ισχυριζόταν ότι κάποτε στη Ρόδο έκανε ένα πολύ μεγάλο άλμα και του ζήτησαν να το επαναλάβει λέγοντάς του την παραπάνω φράση. (Αισώπου Μύθοι «Ανήρ Κομπαστής»)
Mηδένα προ του τέλους μακάριζε: Μην βιάζεσαι να μακαρίσεις κάποιον πριν το τέλος. Με αυτή τη φράση σχολίασε ο Σόλωνας τους θησαυρούς του Κροίσου, όταν ο τελευταίος τους έδειξε με υπερηφάνεια. (Ηροδότου Ι 32 7)
Κύκνειο άσμα: Η τελευταία ενέργεια–πράξη–έργο κάποιου. Προέρχεται από το τελευταίο τραγούδι του κύκνου πριν το θάνατό του. (Πλάτωνος Φαίδων 84 Ε)
Ιστός της Πηνελόπης: Λέγεται για έργο που δεν τελειώνει. Η φράση είναι από τον Όμηρο, όπου στην Οδύσσεια αναφέρεται στην Πηνελόπη η οποία ύφαινε ένα ύφασμα την ημέρα και το ξήλωνε τη νύχτα, θέλοντας να ξεγελάσει τους μνηστήρες μέχρι να γυρίσει ο Οδυσσέας από την Τροία. (Ομήρου Οδύσσεια τ 149)
Κουτί της Πανδώρας: Εμφάνιση πολλών δεινών ταυτόχρονα. Η φράση προέρχεται από τη μυθολογία, σύμφωνα με την οποία ο Δίας για να τιμωρήσει τους ανθρώπους έδωσε στην Πανδώρα ως δώρο ένα κιβώτιο γεμάτο με όλες τις συμφορές, με αποτέλεσμα μόλις το άνοιξε να βγουν όλα τα δεινά, εκτός από την ελπίδα.
Ο κύβος ερρίφθη: Η απόφαση έχει ληφθεί. Τη φάση είπε ο Καίσαρας, όταν αποφάσισε να κηρύξει εμφύλιο πόλεμο. Οι λατινομαθείς ευρωπαίοι το λένε στα λατινικά alea jacta est.
Προκρούστειος Κλίνη: Προσαρμογή κάποιας κατάστασης βάσει συμφέροντος. Προέρχεται από τον μυθικό κακούργο Προκρούστη ο οποίος έδενε τα θύματά του σε κρεβάτι κι έπειτα τους έκοβε ή εξάρθρωνε τα πόδια, προκειμένου να τους φέρει σε ίσο μήκος με το κρεβάτι.
Μέμνησο των Αθηναίων: Μην ξεχνάς αυτόν που πρόκειται να εκδικηθείς. Τη φράση έλεγε καθημερινά ένας υπηρέτης στο Δαρείο (κατόπιν εντολής του) υπενθυμίζοντας ότι έπρεπε να τιμωρήσει τους Αθηναίους, διότι συμμετείχαν στην πυρπόληση των Σάρδεων. (Ηροδότου V 105)
Μερίς του λέοντος: Το μεγαλύτερο μερίδιο. (Αισώπου μύθοι «Λέων και αλώπηξ»)
Κομίζω γλαύκα εις Αθήνας: Όταν λέγονται ήδη γνωστά πράγματα. Η φράση λέγεται διότι στην Αθήνα η γλαύκα, η κουκουβάγια, ήταν γνωστή, σαν σύμβολο της Αθήνας και εικονιζόταν παντού, όπως στις στροφές των σπιτιών, στα νομίσματα κ.λ.π. (Αριστοφάνη, Όρνιθες, 301).


Δευτέρα 14 Ιουλίου 2014

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΟΚΛΕΙΑ

ΠΑΤΡΟΚΛΕΙΑ

ΠΑΤΡΟΚΛΕΙΑ

1          2        
              
              
    3            
   4             
           5     
      6          
7                
              
              
       8         
              
              
/>